Jesteś w: WYDZIÁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ > KLINIKI I KATEDRY > Katedra Biochemii, Farmakologii i Toksykologii
Katedra Biochemii, Farmakologii i Toksykologii

Katedra Biochemii, Farmakologii i Toksykologii powstała w roku 2000 z połączenia Katedry Farmakologii i Toksykologii z Katedrą Biochemii. 

Zakład Biochemii 1945–2010 

 Katedra Chemii Fizjologicznej w latach 1945–1948 była połączona z Katedrą Fizjologii Uniwersytetu i Politechniki pod kierownictwem prof. A. Klisieckiego. Zajęcia z chemii fizjologicznej dla studentów weterynarii były realizowane razem ze studiami medycznymi pod kierownictwem prof. T. Baranowskiego. Prowadził je między innymi jedyny przybyły do Wrocławia w 1945 r. asystent z lwowskiego zespołu prof. Moraczewskiego dr Franciszek Wandokanty.W 1948 r. nastąpiło rozdzielenie katedr i Katedra Chemii Fizjologicznej pod kierownictwem z-cy prof. dr. Franciszka Wandokantego stała się samodzielną jednostką Wydziału Weterynaryjnego. W paĹşdzierniku 1963 r. kierownictwo Katedry objął doc. dr hab. Stanisław E. Karpiak, wtedy teĚź uległ wymianie prawie cały zespół pracowników dydaktycznych. W 1967 r. Katedrę Chemii Fizjologicznej przemianowano na Katedrę Biochemii. Pozostawała ona pod kierownictwem prof. dr. hab. Stanisława E. Karpiaka do 1991 r. W 1970 r. w miejsce trzynastu Katedr Wydziału powołano początkowo trzy, a następnie cztery wydziałowe Instytuty. Katedra Biochemii juĚź jako Zakład Biochemii, nadal pod tym samym kierownictwem, weszła w skład Instytutu Nauk Fizjologicznych, którym kierował prof. dr hab. T. Garbuliński. W roku 1982 rozwiązano wydziałowe Instytuty i w ich miejsce powołano ponownie 13 Katedr. Zakład Biochemii stał się samodzielną Katedrą Biochemii. Po odejściu na emeryturę prof. Karpiaka w 1991 r. kierownictwo Katedry objął dr hab. Jan Hutny, który pełnił tę funkcję do 1997 r. W latach 1995–1997 w czasie pobytu J. Hutnego w USA obowiązki kierownika pełniła dr Joanna Wilczek. W roku 1997 kierownictwo Katedry Biochemii objął prof. dr hab. Maciej Ugorski. W wyniku kolejnej reorganizacji Wydziału w 2002 r. Katedra Biochemii jako Zakład Biochemii weszła w skład Katedry Biochemii, Farmakologii i Toksykologii, pozostając pod kierownictwem prof. M. Ugorskiego, który od roku 2009 kieruje równieĚź Katedrą Biochemii Farmakologii i Toksykologii.

W latach 1948–2010 w Katedrze łącznie na etatach naukowo dydaktycznych pracowało 26 osób. 20 z nich uzyskało stopień doktora, dwie doktora habilitowanego, a kolejnych pięć po przejściu do innych katedr i uczelni uzyskało stopień profesora. 

Problematyka naukowa realizowana w Katedrze w okresie 1946–1963: 1. Wpływ trójterpenów pięciocyklicznych i ich pochodnych na wzrost komórek nowotworowych;  2. Chemizm wstrząsów; 3. Nerwowa i humoralna regulacja narządu krążenia; 4. Fizjologia wydzielania kanalików nerkowych. W okresie 1963–1997: 1. Enzymologia przemiany cukrowej mięśni w aspekcie porównawczym (robaki, mięczaki, owady, ryby, ptaki, ssaki); 2. Procesy amylolizy glikogenu; 3. Synteza oligomerów glukozy drogą niefosforylacyjnej transglikozylacji; 4. Własności transferazowe obojętnej alfa-glukozydazy krwi i mięśni. Utlenianie wolnej glukozy; 5. Niektóre zagadnienia enzymologii klinicznej i enzymologii nasienia zwierząt. Od 1998 r.: 1. Etiologia i immunoprofilaktyka salmonelloz, konkretnie udział organelli zwanych fimbriami w adhezji i inwazyjności. Badania dotyczą klonowania  i sekwencjonowania genów adhezyn Fim H, a takĚźe charakterystyki białek Fim H pod kątem właściwości biologicznych; 2. Poszukiwania nowych modulatorów oporności wielolekowej oraz wyjaśnienie tego zjawiska na poziomie molekularnym; 3. Molekularne mechanizmy niewydolności serca u psów, świń i ludzi; 4. Mechanizmy przerzutowania w raku sutka u suk i u kobiet. Badania koncentrują się na identyfikacji i funkcjonalnej analizie genów  i białek  zaangaĚźowanych w tworzenie przerzutów oraz na analizie oddziaływań tych komórek  z mikrośrodowiskiem narządu docelowego.

Zakład farmakologii i toksykologii 

Katedra Farmakologii została powołana na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu w listopadzie 1945 r. W 1963 r. Katedra została przekształcona w Katedrę Farmakologii i Toksykologii z dwoma zakładami: Zakładem Farmakologii i Zakładem Toksykologii, tę strukturę utrzymywała do końca lat osiemdziesiątych. W latach 1970–1982 Katedra Farmakologii i Toksykologii była włączona do Instytutu Nauk Fizjologicznych. W 2000 r. Katedra Farmakologii i Toksykologii została połączona z Katedrą Biochemii i utworzono nową jednostkę Katedrę Biochemii, Farmakologii  i Toksykologii, z dwoma zakładami: Zakładem Biochemii i Zakładem Farmakologii i Toksykologii.

Organizatorem i pierwszym kierownikiem Katedry Farmakologii był doc. Adam Szwabowicz (1945–1960), a następnie prof. dr hab. Tadeusz Garbuliński (1961–1985).  W 1986 r. kierownictwo Katedry przejął prof. dr hab. Józef Dębowy, który był kierownikiem Katedry Farmakologii i Toksykologii do 2000 r., a następnie w latach 2000–2009 Katedry Biochemii, Farmakologii  i Toksykologii. Od 1 września 2009 r. kierownikiem Katedry Biochemii, Farmakologii i Toksykologii został prof. dr hab. Maciej Ugorski.

W 1963 r. po przekształceniu Katedry Farmakologii  w Katedrę Farmakologii i Toksykologii z jednoczesnym wyodrębnieniem dwóch zakładów kierownikiem Zakładu Farmakologii w latach 1961–1990 był prof. dr hab. Tadeusz Garbuliński, a kierownikiem Zakładu Toksykologii był w latach 1963–1981 prof. dr hab. Michał Bohosiewicz. Od 1990 do 2003 r. funkcję kierownika Zakładu Farmakologii i Toksykologii pełnił prof.  dr hab. Józef Dębowy, a od 2003 r. prof. dr hab. BoĚźena ObmińskaMrukowicz. Obecnie w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii pracuje sześciu nauczycieli akademickich, w tym dwóch tytularnych profesorów (prof. dr hab. BoĚźena Obmińska-Mrukowicz  i prof. dr hab. Marcin Świtała) oraz trzech doktorów nauk weterynaryjnych (dr Zdzisław Jopek, dr Ewa Kucharczak i dr Marianna Szczypka). Od 1997 r. do chwili obecnej sześciu słuchaczy studiów doktoranckich Zakładu Farmakologii i Toksykologii uzyskało stopień doktora nauk weterynaryjnych.

Do końca lat siedemdziesiątych w Zakładzie Farmakologii prowadzono badania nad farmakologiczną regulacją układu wegetatywnego w układzie krążenia.

Od 1980 r. prowadzone są badania z zakresu immunofarmakologii weterynaryjnej, w których określa się na zwierzętach laboratoryjnych oraz hodowlanych (kurczętach) działanie modulujące odpowiedĹş komórkową i humoralną związków pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Efekt immunotropowy badanych leków określany jest na modelach zwierząt  z układem immunologicznym niezmienionym, poddanym stymulacji antygenowej, poddanym działaniu lipopolisacharydu z E.coli, poddanym supresji farmakologicznej lub z wywołanym eksperymentalnie zespołem autoagresyjnym, jakim jest reumatoidalne zapalenie stawów.

Od 2000 r. prowadzone są badania z zakresu farmakokinetyki chemioterapeutyków przeciwbakteryjnych, w których określane są wskaĹşniki farmakologiczne chemioterapeutyków przeciwbakteryjnych w zaleĚźności od drogi ich podania, wielkości dawki, liczby kolejnych podań, gatunku zwierzęcia, jego płci, wieku i sposobu Ěźywienia.

Z zakresu toksykologii weterynaryjnej w latach 1950–1980 prowadzone były badania dotyczące: laboratoryjnej diagnostyki zatruć pestycydami u zwierząt, toksykodynamiki związków fosforoorganicznych, chlorowanych węglowodorów i niektórych fungicydów.

W latach 1970–1980 wykonano kompleksowe badania skaĚźeń gleby i zwierząt metalami ciężkimi z okolicy hut miedzi, stali oraz kopalni węgla brunatnego i elektrowni.

Pracownicy naukowo-dydaktyczni Zakładu Farmakologii i Toksykologii prowadzą zajęcia dydaktyczne dla studentów studiów lekarsko-weterynaryjnych w języku polskim  i angielskim.

W Zakładzie Farmakologii i Toksykologii prowadzone są usługi dla firm oraz odbiorców indywidualnych w zakresie diagnostyki  laboratoryjnej zatruć zwierząt.