Jesteś w: NASZE KORZENIE > BRESLAU > Instytut Rolniczy Uniwersytetu Breslau
Instytut Rolniczy Uniwersytetu Breslau

   Korzenie śląskich i pruskich nauk rolniczych we Wrocławiu sięgają roku 1847, kiedy to powstała pierwsza na tych ziemiach Akademia Rolnicza w Prószkowie (Proskau). Na Królewskim Uniwersytecie Wrocławskim historię nauk rolnych moĚźna podzielić na dwa etapy: pierwszy w latach 1881–1923, gdy Instytut Rolniczy mieścił się przy pl. Macieja 5 (Mattiasplatz 5), oraz drugi w latach 1923–1945, gdy cała rolnicza baza naukowo-badawcza została przeniesiona do nowego budynku przy ul. C.K. Norwida 25 (Hansastrasse 25).

   W 1872 r. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola (die Landwirtschaftliche Akademie Proskau) obchodziła 25-lecie swojego istnienia. Jednak juĚź od roku 1869 wielcy uczeni, tacy jak Justus Liebig, Julius Kühn oraz Friedrich Gottlob Schulze, zaczęli przekonywać, Ěźe studia rolnicze powinny być prowadzone tylko w ramach uniwersytetu.

   27 lutego 1886 r. Ministerstwo Kultury w Berlinie powiadomiło Wydział Filozoficzny Uniwersytetu we Wrocławiu, Ěźe zamierza tutaj powołać do Ěźycia profesurę zwyczajną w zakresie rolnictwa. Poinformowało takĚźe o zamiarze przeniesienia Doświadczalnej Stacji Chemiczno-Rolniczej Centralnego Śląskiego Związku Rolniczego z Marienhütte/Saarau (koło Ěżarowa) do Wrocławia oraz powołania jej dyrektora dr. Bretschneidera na przewidywane stanowisko profesora zwyczajnego. Fakultet, zaskoczony tą decyzją, wyraził chęć utworzenia profesury, pod warunkiem jednak Ěźe zostaną utworzone pełne rolnicze studia uniwersyteckie oparte na korpusie naukowców pracujących w Prószkowie. Dodatkowo, dziekan Wydziału chciał stworzyć trzy katedry: Chemii Rolniczej, Technologii Rolniczej i Farmakologii Weterynaryjnej. Przedstawiciele Wydziału mieli równieĚź swoją personalną propozycję na obsadzenie stanowiska pierwszego dyrektora Instytutu Rolniczego w osobie dyrektora Akademii Rolniczej w Prószkowie, którym był Hermann Settegast. Środowisko wrocławskie twierdziło, Ěźe organizowane studia rolnicze powinny zapewnić pełne wykształcenie teoretyczne i praktyczne przyszłym studentom, oraz Ěźe równoczesne istnienie Akademii w Prószkowie i Instytutu Rolniczego we Wrocławiu, biorąc pod uwagę sprawy organizacyjne i finansowe, jest niemoĚźliwe.

   Ministerstwo w Berlinie długo rozwaĚźało propozycje Uniwersytetu Wrocławskiego, wreszcie pismem z dnia 26 listopada 1880 r. powiadomiło władze Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu o rozwiązaniu Akademii Rolniczej w Prószkowie z dniem 1 kwietnia 1881 r. oraz o rozpoczęciu studiów rolniczych na Uniwersytecie Wrocławskim. Utworzono stanowisko profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego w zakresie rolnictwa oraz trzy stanowis ka profesora nadzwyczajnego w zakresie nauk o Ěźywieniu, technologii rolniczej oraz nauk weterynaryjnych. Powstały zatem Instytuty: Fizjologii i Ěżywienia Zwierząt, Technologii Rolniczej oraz Weterynarii, które tworzyły jeden wspólny organizm – Uniwersytecki Instytut Rolniczy.

   Na stanowisko dyrektora Instytutu Rolniczego i profesora zwyczajnego mianowany został dr Walter Funke, na profesora nadzwyczajnego dr Friedrich Holdefleiss. Pozostałe profesury otrzymali byli pracownicy Akademii Rolniczej w Prószkowie: dr Hugon Weiske, dr Siegfried Fried länder i dr Richard Metzdorf.


   Do dyspozycji Instytutu Rolniczego i jego studentów zostały oddane pomieszczenia dydaktyczno-badawcze Centralnego Śląskiego Związku Rolniczego przy pl. Macieja 5.  Wykłady rozpoczęto w semestrze zimowym 1881/1882. Liczba studiujących rolników z zawodu, jak i studentów studiujących rolnictwo – na przestrzeni pierwszych dwudziestu lat była zmienna. Ogólna liczba rolników, którzy od 1881 do końca semestru zimowego 1898/1899 studiowali w Instytucie Rolniczym wyniosła 1 106, a ogólna liczba wszystkich studiujących 1 664.

   W związku z drastycznym spadkiem liczby studiujących w drugim okresie trwania studiów, do dwudziestu studiujących (w tym dwunastu rolników) w semestrze letnim 1889 r., w 1890 r. ze swoich stanowisk zrezygnowali:  dr W. Funke, dr R. Metzdorf i dr S. Friedländer.

   Ministerstwo w Berlinie uwaĚźało teĚź, Ěźe studia naleĚźy rozwiązać, gdyĚź są one we Wrocławiu i na Śląsku – z powodu małego zainteresowania – niepotrzebne.

   Uparte starania prof. dr. Friedricha Holdefleissa, byłego dyrektora Stacji Doświadczalnej Centralnego Śląskiego Związku Rolniczego we Wrocławiu, sprawiły jednak, Ěźe decyzja taka nie zapadła. 7 paĹşdziernika 1890 r. został on mianowany na dwa lata komisarycznym kierownikiem Instytutu Rolniczego. Powierzono mu zorganizowanie od podstaw studiów rolniczych. Wkrótce przystąpił takĚźe do tworzenia pierwszej bazy doświadczalnej i dydaktycznej w Swojcu (Schwoitsch) koło Wrocławia, gdzie w latach 1890–1893 załoĚźył 7,5-hektarowe gospodarstwo, w którym znalazła się takĚźe obora dla krów mlecznych. Dzięki staraniom prof. dr. Friedricha Holdefleissa w semestrze zimowym 1894/1895 nauki rolnicze studiowały juĚź czterdzieści cztery osoby.

   W 1890 r. Instytuty Fizjologii Zwierząt oraz Technologii Rolniczej stały się zupełnie niezaleĚźne od Instytutu Rolniczego. Instytut Weterynaryjny został zredukowany i przyłączony do Instytutu Rolniczego, tworząc Instytut Rolniczy i Klinikę Zwierzęcą Uniwersytetu Królewskiego.

   W dniu 19 września 1892 r. dr Friedrich Holdefleiss awansował na profesora zwyczajnego, a zarazem na dyrektora Instytutu Rolniczego. Od tej chwili Instytut Rolniczy za zgodą ministerstwa zaczął się rozrastać. W 1896 r. rozpoczęto, po raz pierwszy w Niemczech, proces usamodzielniania się poszczególnych instytutów zarówno w dydaktyce, jak  i w nauce. Z Instytutu Rolniczego 1 czerwca 1898 r. zostały wydzielone samodzielne Instytuty: Instytut Rolniczej Produkcji Roślinnej, Instytut Rolniczej Produkcji Zwierzęcej  i Nauk Weterynaryjnych oraz Katedra Techniki Rolniczej.

   Baza badawcza i dydaktyczna w Swojcu była zbyt mała, toteĚź prof. Friedrich Holdefleiss, wspólnie z dyrektorem Instytutu Rolniczej Produkcji Roślinnej w latach 1897–1898 dr. Kurtem von Rümkerem załoĚźyli nowe gospodarstwo doświadczalne w Rosenthal (RóĚźanka).  W roku 1897 zostały przekazane Instytutowi pierwsze 15,33 ha, które były przeznaczone na załoĚźenie pola doświadczalnego, a w roku następnym dołączono kolejne 16,8 ha. 

   Rolnicze pole doświadczalne Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu połoĚźone było na północy miasta, w północnym kierunku od starej Odry, na wschód od drogi Wrocław–Trzebnica. Na południu było ograniczone przez osiedle willowe – Carlowitz (Karłowice). Pole doświadczalne leĚźało w starym terenie zalewowym Odry, na glebach aluwialnych. Jak wykazywały wieloletnie obserwacje poziomu stanu wód gruntowych, utrzymywał się on na głębokości 1,5–2 m. Odległość ośrodka badawczego od instytutów rolniczych była niewielka, około 25–30 minut drogi na pieszo.

   Od 1898 roku zaczęto publikować prace naukowe z zakresu nauk rolniczych w zeszytach pod nazwą Mitteilungen der Landwirtschaftlichen Institute der Königlichen Universität Breslau, które były wydawane przez Wydawnictwo Paul Parey w Berlinie.

   Usamodzielniony juĚź wcześniej Instytut Fizjologii i Ěżywienia Zwierząt (kierownikiem był prof. dr Albert Stutzer 1898–1900) rozszerzył w roku 1900 zakres prowadzonych badań. Oprócz badań z fizjologii zwierząt, Ěźywienia zwierząt prowadzono badania naukowe i zajęcia dydaktyczne z zakresu nawoĚźenia i odĚźywiania roślin oraz bakteriologii rolniczej. Instytut zmienił takĚźe nazwę na Instytut Chemii Rolniczej i Bakteriologii, a jego kierownikiem został w 1900 r. prof. dr Theodor Pfeiffer.

   Na przełomie wieków w Królewskim Uniwersytecie we Wrocławiu było razem sześć instytutów, które zajmowały się naukami rolniczymi:

 1. Instytut Rolniczej Produkcji Roślinnej – prof. dr Kurt von Rümker,

2. Instytut Rolniczej Produkcji Zwierzęcej – prof. dr Fried rich Holdefleiss,

3. Instytut Weterynarii z Kliniką Zwierząt – prof. dr Künnemann (póĹşniej dr Max Casper),

4. Instytut Agrochemii i Bakteriologii – prof. dr Theodor Pfeiffer,

5. Instytut Technologii Rolniczej – prof. dr Felix Benjamin Ahrens,

6. Instytut Techniki Rolniczej – prof. dr Carl Lüdecke.

   Instytut Techniki Rolniczej powołano do Ěźycia 1 lipca 1897 r., kierował nim prof. dr C. Carl Lüdecke. Instytut Weterynarii powstał 24 paĹşdziernika 1900 r., a jego dyrektorem został dr Peter (następnie dr Künnemann, potem dr Max Caspar). Instytut Ekonomiki Rolniczej rozpoczął działalność 13 grudnia 1903 r. i kierowany był przez dr Aereboe (a od 1906 r. dr Waterstadt).

   Rozpoczynające się w semestrze zimowym 1898/1899 studia rolnicze przy Uniwersytecie we Wrocławiu dla rolników z zawodu były – podobnie jak na innych Uniwersytetach i WyĚźszych Szkołach Rolniczych Niemiec – podzielone na cztery semestry. Pozostali studenci studiowali rolnictwo przez sześć semestrów. Studia czterosemestralne kończyły się egzaminem, a sześciosemestralne – egzaminem urzędowym lub pracą magisterską.

   Na przełomie wieków wykłady kierunkowe odbywały się w sali przy pl. Macieja 5, w budynku bocznym (oficynie II), pozostałe w innych salach budynków i instytutów uniwersyteckich. Laboratorium dla praktykantów, dla analiz rolniczych i chemicznych oraz gleboznawczych umiejscowione było na parterze budynku frontowego (razem z laboratorium chemicznym zakładu doświadczalnego). Po reorganizacji, od semestru letniego 1897 r., znalazły się tutaj dwa pokoje  z dwunastoma stanowiskami do analiz chemicznych, pomieszczenie wagowe, destylacyjne oraz dwa pomieszczenia zapasowe. Miejsca do analiz chemicznych wyposaĚźone były w niezbędny sprzęt analityczny (laboratoryjny), który był bezpłatnie uĚźytkowany przez studentów. W budynku frontowym mieścił się pokój mikroskopowy z dziewięcioma miejscami pracy, co było uzupełnieniem laboratorium dla praktykantów.

   Biblioteki instytutów miały ponad 8 600 tomów, w tym 1 960 tomów dotyczących ogólnych informacji o rolnictwie, 215 woluminów z ekonomiki rolniczej i gospodarczej, 972 woluminy dotyczące produkcji roślinnej i ogrodnictwa, 818 woluminów z produkcji zwierzęcej, z technologii rolniczej 374 woluminy, z leśnictwa i myślistwa – 319 tomów, nauk weterynaryjnych – 400, a z dziedzin pomocniczych 2 656 tomów. Biblioteka Instytutu Agrochemii i Bakteriologii liczyła przeszło 1 000 woluminów. W czytelni, dla studiujących, wyłoĚźone były najnowsze numery najwaĚźniejszych rolniczo-naukowych, regionalnych i fachowych czasopism pochodzących z Niemiec, Austrii i Francji. W tak zwanym pokoju pracy udostępniano pełne roczniki czasopism dla pracowników i studiujących. Fachowe czasopisma oferowały pełny przegląd najnowszych studiów dotyczących rolnictwa. Biblioteka była bardzo chętnie odwiedzana przez studentów, stanowiąc ulubiony punkt spotkań między wykładami i zajęciami, a takĚźe w innych porach dnia.

   KaĚźdy instytut przy pl. Macieja 5 posiadał swoje zbiory dydaktyczne, które słuĚźyły nie tylko jako materiał demonstracyjny, ale równieĚź jako pełnowartościowy środek szkoleniowy. Łącznie dziewięć pomieszczeń (niczym muzeum) było pełne cennych zbiorów rolniczych. SłuĚźyły studiującym, którzy mogli z nich korzystać bez Ěźadnych większych formalności. Ułatwiając samokształceniae wszystkie eksponaty zostały podpisane i usystematyzowane. Na początku kaĚźdego semestru wydawany był przewodnik po zbiorach do samodzielnego studiowania Führer durch die landwirtschaftlichen Sammlungen der König lichen. Universität Breslau. DuĚźa część zbiorów dydaktycznych Akademii Rolniczej w Prószkowie (Proskau) powędrowała, niestety, do Muzeum WyĚźszej Szkoły Rolniczej w Berlinie, a tylko niewielka liczba przekazana została Uniwersytetowi we Wrocławiu. 

   W Instytucie Rolniczej Produkcji Roślinnej znajdowały się eksponaty gleboznawstwa rolniczego (skały, minerały, profile głównych typów gleb, mapy glebowe oraz urządzenia do pobierania próbek i przeprowadzania analiz glebowych), zbiory z zakresu uprawy i hodowli roślin rolniczych (olbrzymi zestaw nasion wszystkich roślin uĚźytkowych, materiały zielnikowe roślin rolniczych, traw, roślin paszowych oraz chwastów pól uprawnych, modele kwiatów, modele bulw odmian ziemniaków i korzeni buraków, preparaty szkodników roślin rolniczych oraz wiele innych materiałów związanych tematycznie), zbiór dotyczący leśnictwa, zbiór pomocy dydaktycznych z sadownictwa i ogrodnictwa (ponad 500 modeli odmian owoców, modele grzybów, warzyw, kwiatów i roślin ogrodniczych) oraz zbiór z rolnictwa tropikalnego (zestaw nasion roślin tropikalnych, modele kwiatów, zbiór odmian kawy, bawełny, kakao, trzciny cukrowej).

   Z kolei, w Instytucie Rolniczej Produkcji Zwierzęcej znajdowały się zbiory pomocy dydaktycznych z zakresu hodowli zwierząt, a w nim statuetki ras koni, krów, owiec i świń, zbiory kości i szkieletów, zbiory wełny, zbiory urządzeń i narzędzi do hodowli i utrzymania zwierząt oraz zbiór środków Ěźywienia. Były tutaj takĚźe zbiory sprzętu do udoju i przetwarzania mleka – model udojni parowej, urządzenia i aparatura do produkcji masła, sera, zbiór wirówek do mleka, aparatura do kontroli mleka i produktów mlecznych.

   Oprócz tych eksponatów – do dyspozycji studiujących pozostawały zbiory w pozostałych instytutach oraz bogate zbiory całego Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu.

   Liczba studiujących rolnictwo zmieniała się na przestrzeni dziejów – w 1900 r. było to 60–70 osób, w 1910 r. – 120–200, a póĹşniej nawet 300–400. Do początku roku 1920 większość młodzieĚźy studiującej rolnictwo pochodziła ze Śląska, potem zaczął się zwiększać udział studentów z Rzeszy, prowincji poznańskiej, dalej z Czech, Austro-Węgier i Rumunii. DuĚźy udział był studentów z Polski i Rosji. Według polskich danych w latach 1913–1914 wśród 126 studentów kierunku rolniczego 45 było narodowości polskiej. Jednym z nich był Tadeusz Konopiński, przyszły profesor Akademii Rolniczej we Wrocławiu.

   Od 1 kwietnia 1913 r. kierownictwo w Instytucie Rolniczej Produkcji Roślinnej, jako profesor zwyczajny, objął dr Friedrich Berkner, były dyrektor Seminarium dla Rolników  w Królewcu, uczeń Juliusa Kühn z Halle. ZasłuĚźony dla nauki rolniczej we Wrocławiu prof. F. Holdefleiss zmarł 7 paĹşdziernika 1919 r.

   1 kwietnia 1920 r. nowym dyrektorem Instytutu Rolniczej Produkcji Zwierzęcej został dr Wilhelm Zorn. Wkrótce nazwa Instytutu uległa zmianie na Instytut Hodowli Zwierząt i Gospodarki Mlecznej.

   Wraz z końcem I wojny światowej wzrosła liczba studentów. Warunki prowadzenia prac naukowo-badawczych były juĚź niewystarczające. Pomieszczenia przy pl. Macieja 5 (małe i ciasne sale), wraz z miejscami stojącymi, wystarczały tylko dla 60–80 studentów. Nowe zadania i cele nauki oraz dydaktyki rolniczej wymagały wzniesienia nowego budynku na potrzeby nauczycieli i studiujących. W sierpniu 1914 r. rozpoczęto, a w 1919 zakończono (z powodu wojny tempo budowy uległo zahamowaniu) budowę budynku przy Hansastrasse 25 (ul. C.K. Norwida 25) dla instytutów rolniczych.

    W 1921 r. wprowadzono tutaj siedem jednostek organizacyjnych Uczelni. Ze względów oszczędnościowych budynek był o piętro niĚźszy niĚź planowano. Nowe pomieszczenia instytutowe oferowały pięć sal wykładowych (z których największa mogła pomieścić 250 słuchaczy), duĚźe sale i laboratoria ćwiczeniowe. Instytut Weterynarii otrzymał równieĚź budynek dla 30 koni, dużą klinikę, a takĚźe nowoczesną salę operacyjną. Przy Hansastrasse 25 znalazła miejsce biblioteka z duĚźymi pomieszczeniami i czytelniami.

   Prof. dr Friedrich Berkner dyrektor Instytutu Rolniczej Produkcji Roślinnej, człowiek o wielkim talencie organizacyjnym załoĚźył w roku 1922 z pomocą finansową Związku Producentów Bydła i Śląskich Rolników nowe, 250-hektarowe gospodarstwo doświadczalne Schwoitsch (Swojec) – póĹşniej, na cześć prezydenta Uniwersytetu dr. von Günthera, przyjęło nazwę Güntherbrücke. Gospodarstwo doświadczalne znajdowało się we wschodniej części miasta pomiędzy Odrą i Widawą (Weidefluß) na glebach piaszczystych (piasek gliniasty) i gliniastych (glina piaszczysta). Prof. dr Friedrich Berkner i jego współpracownicy mogli tutaj prowadzić swoje badania nad uprawą i hodowlą roślin. Do współpracowników prof. Berknera naleĚźeli m.in. dr Chris tiansen-Weniger, dr Schlimm, dr Schleusener oraz dr Eduard von Boguslawski (pracował w latach 1935–1945).

   Instytut Hodowli Zwierząt i Gospodarki Mlecznej od 1923 r. miał natomiast do dyspozycji gospodarstwo Zakładu Hodowli Zwierząt w Tschechnitz (potem Kraftborn) o powierzchni 550 hektarów.

   W dniu 3 maja 1923 r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowych instytutów. Obecni byli reprezentanci pruskiego Ministerstwa Oświaty, Kultury i Nauki oraz Ministerstwa Rolnictwa, członkowie Senatu Uniwersytetu i WyĚźszej Szkoły Technicznej, przedstawiciele Wydziału Filozoficznego i innych wydziałów, przedstawiciele niemieckich i za granicznych szkół wyĚźszych. Przybył takĚźe nadburmistrz Wrocławia dr Wagner, prezydent Śląskiej Izby Rolniczej – radca tajny Henning von Klitzing, przewodniczący Śląskiego Związku Rolników – baron von Richthofen, prof. Euler z Uniwersytetu w Sztokholmie, prof. dr Frölich z Uniwersytetu w Halle i Królewcu oraz prof. dr Opitz z WyĚźszej Szkoły Rolniczej w Berlinie.

   Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr Kroll przedstawił osoby, którym Senat nadał tytuł honorowego obywatela Uniwersytetu. Byli to: Richard Mann z Konradswaldau – za zasługi w hodowli zwierząt na Śląsku, baron von Richthofen z Boguslawitz – za pomoc domom studenckim i stołówkom oraz studentom w ciężkiej sytuacji finansowej, fabrykant Halpaus z Wrocławia – za wsparcie finansowe studentów oraz Erich Stümpel z Neuhof koło Trzebnicy – za pomoc instytutom rolniczym w trudnej sytuacji finansowej po I wojnie światowej. Dziekan Wydziału Filozoficznego prof. dr Ludwig Milch przedstawił następnie nazwiska osób, którym nadano honorowy tytuł doktora Uniwersytetu. NaleĚźeli do nich: tajny radca Henning von Klitzing – długoletni prezydent Śląskiej Izby Rolniczej, dr med. Axel de Chapeaurouge, prof. dr Emil Krüger z WyĚźszej Szkoły Rolniczej w Berlinie, prof. dr Hermann Nilson Ehle z Uniwersytetu w Lund w Szwecji i prof. dr Dimitrio Pryanischnikow z WyĚźszej Szkoły Rolniczej w Moskwie. Na zakończenie prof. dr Wilhelm Zorn wygłosił referat pt. Rozwój nauk rolniczych w prowincji Śląsk (...).

   W semestrze zimowym 1927/1928 roku dziekanem Wydziału Filozoficznego – w ramach którego pracował Instytut Rolniczy – był prof. dr Brockelmann, a ogólna liczba studentów na Wydziale wynosiła 1314 (w tym 336 studentek).

   W semestrze zimowym 1932/1933 roku rektorem został prof. dr Brockelmann, a dziekanem prof. dr Malten. Liczba studentów Wydziału w tym czasie wynosiła 1 780 osób (w tym 594 studentki). W roku 1933/1934, w semestrze zimowym dziekanem był dalej prof. dr Malten, a liczba studentów zmniejszyła się do 1 499 osób (w tym 493 studentki).

   W 1935 r. studia rolnicze składały się z sześciu semestrów. Pierwsze dwa semestry obejmowały podstawy nauk społeczno-politycznych oraz nauki przyrodnicze. W semestrze trzecim i czwartym dominowały przedmioty rolnicze, a w semestrze piątym i szóstym przedmioty dotyczące polityki rolnej i gospodarczej.

   Profesorowie, cały korpus naukowo-badawczy i dydaktyczny instytutów rolniczych naleĚźeli od 1881 r. do Wydziału Filozoficznego, potem, od 1938 r. juĚź do nowo załoĚźonego Wydziału Nauk Przyrodniczych, którego pierwszym dziekanem został prof. dr Wilhelm Goetsch, dyrektor Instytutu Zoologii i Muzeum Przyrodniczego. W semestrze zimowym 1938/1939 na Wydziale Nauk Przyrodniczych studiowało razem 256 osób, w tym 55 kobiet (na całym Uniwersytecie 2 351 osób, w tym 347 kobiet).

W semestrze letnim 1939 r. rektorem został prof. dr Staemmler. W tym samym czasie przy Hansastrasse 25 w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa dyrektorem był prof. dr Berthold Sagawe, w Instytucie Uprawy i Hodowli Roślin – prof. dr Friedrich Berkner, w Instytucie Hodowli Bydła i Gos podarki Mlecznej – prof. dr Wilhem Zorn, w Instytucie Agrochemii i Bakteriologii – prof. dr Paul Ehrenberg, w Instytucie Biochemii i Technologii Rolniczej – prof. dr Kurt Rehorst, w Instytucie Techniki Rolniczej – prof. dr Ferdinand Zunker, w Instytucie Weterynarii i Klinice Zwierząt – prof. dr Hellmut Doenecke, w Instytucie Maszyn Rolniczych i Zakładzie Testowania Maszyn – prof. dr Ludwig Erhardt, a w gospodarstwie doświadczalnym Günterbrücke (Swojec) – wcześniej juĚź wymieniony prof. dr Friedrich Berkner.

   Wkrótce wybuchła II wojna światowa. Po zdobyciu Warszawy przez Armię Radziecką rozpoczęła się ucieczka pierwszych mieszkańców wsi ze wschodniego Śląska na Zachód. ZnaleĹşli oni nocleg i wyĚźywienie między innymi na terenie gospodarstwa doświadczalnego w Tschechnitz–Kraftborn, w którym wiele razy uczestniczyli w kursach i szkoleniach rolniczych oraz szukali porady i fachowej opieki. Z 20 na 21 stycznia 1945 r. wezwano ludność do opuszczenia Wrocławia i wrocławskich uczelni. Wszyscy udali się w kierunku Kanth-Opperau (Kąty Wrocławskie). Pracownicy instytutów zabrali ze sobą najcenniejszy zwierzęcy i roślinny materiał hodowlany oraz wyniki naukowe. Zostały mury, książki, wyposaĚźone laboratoria, meble, odeszli ludzie w pośpiechu na Zachód.

   Kilka miesięcy póĹşniej wiatr historii spowodował, Ěźe pojawili się tutaj nowi profesorowie, a wkrótce i studenci, którzy razem przystąpili do pisania nowego rozdziału his torii rozwoju nauk rolniczych na Śląsku i w Polsce.