Rolnicze Zakłady Doświadczalne są jednostkami pozawydziałowymi Uczelni powołanymi w celu realizacji badań naukowych (prac magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych) oraz ćwiczeń terenowych i praktyk studenckich.

Inicjatorami utworzenia Rolniczych Zakładów Doświadczalnych (RZD) byli prof. Bolesław Świętochowski, doc. Franciszek Goc, prof. Antoni Bant, prof. Tadeusz Olbrycht, dr Mieczysław Cena i prof. Tadeusz Konopiński, którzy w sierpniu 1946 r. uzyskali na rzecz Uczelni z Państwowych Urzędów Ziemskich w Świdnicy, Wrocławiu i Trzebnicy osiem gospodarstw rolnych:

- gospodarstwo Psie Pole o pow. 268,34 ha uĚźytków rolnych oraz kompleks szklarni,

– gospodarstwo w Trzebnicy – sady o pow. 105 ha,

– gospodarstwo Ciernie (Cyrla) o pow. 92,25 ha, w tym 36 ha sadu połoĚźonego w gminie  – Zamkowo,

- gospodarstwo rolne Strzyganowice o pow. 150 ha wraz z gorzelnią,

– gospodarstwo rolne Bukowiec o pow. 97,5 ha połoĚźone w powiecie jeleniogórskim (luty  – 1947),

- gospodarstwo Bielice o pow. 100,5 ha, w tym stawy rybne 65,65 ha (marzec 1947),

– gospodarstwo Swojec połoĚźone na terenie Wrocławia, o pow. 268 ha,

 – dwa kompleksy szklarni Zakładu Ogrodniczego Pias tów, o pow. 2 515 m – 2 i 2 497 m2.

W 1951 r. dzięki staraniom głównie prof. Antoniego Wojtysiaka przejęto na rzecz Uczelni gospodarstwa Pawłowice Wielkie i Pruszowice o pow. 500 ha. Do rolniczych zakładów zostały takĚźe przyjęte gospodarstwa Białków oraz Maciejowiec. Na terenie gospodarstwa Białków funkcjonowało obserwatorium astronomiczne, które miało takĚźe pełnić funkcję usługową na rzecz Uniwersytetu, natomiast zakład Maciejowiec (34,9 ha) pełnił funkcję bazy zaopatrzeniowej dla Domu Naukowego w Maciejowcu.

Lata 1950–1956 były niestabilne  w odniesieniu do stanu posiadania gospodarstw doświadczalnych. W marcu 1950 r. pozbyto się gospodarstw w Trzebnicy i w Strzy- ganowicach, następnie gospodarstw Ciernie i Bielice (1952). W czerwcu 1956 r. pozbyto się gospodarstwa Psie Pole, a w uĚźytkowaniu pozostało małe gospodarstwo ogrodnicze (2,5 ha szklarni), sad doświadczalny i 12 ha poletek doświadczalnych Katedry Chemii Rolniczej.

W latach 1957–1961 Uczelnia przyjęła dwa gospodarstwa Magnice i Samotwór  o powierzchni ok. 500 i 200 ha uĚźytków rolnych. W tym czasie utworzono Administrację Główną Gospodarstw Doświadczalnych, przekształconą w lipcu 1957 r. w Dyrekcję Rolniczych Zakładów Doświadczalnych, z siedzibą przy ul. Sopockiej 21.

W listopadzie 1958 r. pozbyto się Zakładu Bukowiec, a w lipcu 1973 r. Uczelnia przyjęła od Zjednoczenia PGR we Wrocławiu pięć gospodarstw rolnych: ́osice, Szczodre, Kamień, Piecowice i Śliwice o powierzchni ok. 2 000 ha,  połoĚźonych na terenie gminy Długołęka, z których utworzono Rolniczy Zakład Doświadczalny Szczodre. Następnie w lipcu 1974 r. połączono gospodarstwa Pawłowice  i Pruszowice i utworzono dwuobiektowy Rolniczy Zakład Doświadczalny Pruszowice. W rezultacie tych przekształceń powstało i funkcjonowało na Uczelni do grudnia 1987 r. sześć zakładów doświadczalnych: Magnice, Piastów, Pruszowice, Samotwór, Swojec i Szczodre, obejmujących 11 gospodarstw o łącznej powierzchni ok. 3 700 ha uĚźytków rolnych.

Z inicjatywy prof. Jerzego Presia wybudowano nową fermę krów mlecznych z halą udojową (600 stanowisk) w Piecowicach oraz doświadczalną, bezściołową fermą trzody chlewnej w ́osicach (6 000 tuczników) wraz z osiedlem mieszkaniowym dla 32 rodzin (RZD Szczodre), i fermę krów mlecznych w Swojcu.

W latach 1982–1990 w wyniku zwiększenia oprocentowania kredytów bankowych deficyt finansowy dotknął zwłaszcza zakłady małe, nieposiadające warunków na zwiększenie produkcji towarowej i obciążone badaniami naukowymi (Piastów i Swojec). Podjęto wówczas decyzję przyłączenia ich do innych, silniejszych zakładów: Piastów do RZD Pruszowice,  a Swojec do RZD Szczodre.

Zakład Doświadczalny Magnice nastawiony był na chów bydła mlecznego oraz tucz trzody chlewnej, a w produkcji roślinnej na uprawę pszenicy, jęczmienia jarego, rzepaku  i buraków cukrowych oraz wysoko wydajnych roślin pastewnych (kukurydza, lucerna). Badania w tym zakładzie prowadziły: Instytut Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Katedra Hodowli Bydła i Produkcji Mleka, Katedra Hodowli Trzody Chlewnej, Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób ZakaĹşnych oraz Zakład Chorób Pszczół.

Zakład Doświadczalny Pruszowice,  z gospodarstwami Pawłowice, Pruszowice  i Piastów, ukierunkowany był na chów bydła mlecznego, uprawę pszenicy, jęczmienia, rzepaku i grochu. W gospodarstwie Piastów uprawiano warzywa i kwiaty pod osłonami oraz warzywa polowe. Badania w zakładzie prowadziły: Instytut Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Katedra Botaniki i Fizjologii Roślin, Katedra Chemii Rolniczej, Katedra Entomologii Rolniczej, Katedra Gleboznawstwa, Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Katedra Uprawy Łąk i Pastwisk, Zakład Ogrodnictwa, Katedra Fizjologii Zwierząt, Katedra Patologii Rozrodu Zwierząt i Klinika PołoĚźnicza, Katedra Hodowli Drobiu  i Drobnego Inwentarza oraz Katedra Ěżywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej.

Zakład Doświadczalny Samotwór specjalizował się w produkcji sadowniczej oraz w chowie i hodowli owiec. Badania w zakładzie prowadziły: Instytut Melioracji Rolnych  i Leśnych, Katedra Rolniczych Podstaw Melioracji, Zakład Ogrodnictwa, Katedra Hodowli Owiec i Zwierząt Futerkowych.

Zakład Doświadczalny Szczodre na kompleksach gleb o wysokiej bonitacji uprawiał pszenicę, buraki cukrowe i rzepak. Produkcja zwierzęca ukierunkowana była na chów bydła, trzody chlewnej oraz hodowlę kaczek (ferma zarodowa). Badania w Zakładzie prowadziły: Instytut Budownictwa Rolniczego, Instytut Planowania i Urządzania Terenów Wiejskich, Katedra Agro- i Hydrometeorologii, Katedra Rolniczych Podstaw Melioracji, Instytut Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Katedra Anatomii Zwierząt, Katedra Patologii Rozrodu Zwierząt  i Klinika PołoĚźnicza, Katedra Fizjopatologii, Katedra Hodowli Trzody Chlewnej, Katedra Hodowli Bydła oraz Katedra Ěżywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej.

W Rolniczych Zakładach Doświadczalnych wykonywano prace magisterskie, doktorskie i habilitacyjne oraz prowadzone były ćwiczenia terenowe i praktyki studenckie. Tylko w 1987 r. wykonano 82 prace magisterskie oraz przeprowadzono doświadczenia do 8 prac doktorskich i 12 prac habilitacyjnych. Zakłady dysponowały bazą noclegową na 130 miejsc i bogatym zapleczem socjalnym (stołówki, sale ćwiczeń, świetlice).

Od utworzenia Uczelni w 1951 r. w kolejnych kadencjach funkcję prorektora ds. RZD pełnili: prof. prof. Kazimierz Boratyński, Józef DzieĚźyc, Jerzy Preś, Teodor Nietupski, Zofia Jasińska, Stanisław Rojek, Jerzy Drozd oraz Eugeniusz Kołota. Od 1996 r. bezpośredni nadzór nad zakładami doświadczalnymi przejął rektor – prof. Tadeusz Szulc. Po zakończeniu pełnienia obowiązków rektora, od 2002 r., pozostaje pełnomocnikiem rektora ds. RZD.

Funkcję przewodniczącego komisji uczelnianych ds. RZD pełnili m.in.: prof. prof. Tadeusz Tilgner, Bolesław Świętochowski, Marek Urban, Jan Ludwiczak, Roman Krężel, Aleksander Dobicki, Eugeniusz Kołota i Tadeusz Szulc. Nadzór administracyjny nad działalnością Rolniczych Zakładów Doświadczalnych od 1992 r. sprawuje główny specjalista  ds. RZD mgr Zbigniew Rogula.

Dyrektorami zakładów doświadczalnych (róĚźnie nazywanych w minionych okresach) byli: inĚź. Jan Pater (1946–1947), inĚź. Bohdan Kollatorowicz (1949–1950), inĚź. Antoni Mańkowski (1951–1954), mgr Zygmunt Szumowski (1954–1960 oraz 1972–1981), mgr inĚź. Edward Waśniewski (1960–1974), mgr inĚź. Stanisław Trela (1971–1972) oraz mgr inĚź. Tadeusz Baranowski – dyrektor Dyrekcji RZD (1982–1990).

Zakładem Doświadczalnym Magnice kierował inĚź. Jan Świerzyński (1957–1980). Dzięki jego pracy i umiejętnościom zawodowym RZD Magnice naleĚźały do najlepszych zakładów doświadczalnych w kraju. Od 1982 r. zakładem kierował mgr inĚź. Józef Smykalla. Główną księgową była Janina Leszczyńska (1957–1979), następnie inĚź. Helena Czmil (1979–1990), natomiast produkcją zwierzęcą zajmowała się mgr inĚź. Krystyna Makosiej- -Skibińska (1966–1990).

Zakładem Doświadczalnym Pawłowice, póĹşniej Proszowice, zarządzali m.in. mgr Adam Terlecki, mgr J. Ojak, dr inĚź. Adam Rogowski (1978–1992), następnie mgr inĚź. Adam Sierpowski (1992–1998) i mgr Marian Osowski (1998–2007). Zakład Doświadczalny Piastów funkcjonował jako samodzielna jednostka organizacyjna do grudnia 1987 r.; kierownikiem  w tym specjalistycznym zakładzie ogrodniczym był inĚź. Mieczysław Klemczuk (1947–1977), następnie mgr inĚź. Anna Kulinicz-Kuśnierkiewicz.

Najstarszym z posiadanych przez Uczelnię zakładów był Zakład Doświadczalny Swojec. Od 1 stycznia 1988 r. został przyłączony jako gospodarstwo do RZD Szczodre, póĹşniej od 1999 r. jako gospodarstwo RZD Pawłowice, od 2007 r. funkcjonuje ponownie jako samodzielny Zakład. Z kolei najmłodszym i równocześnie największym Zakładem Akademii Rolniczej we Wrocławiu był Zakład Doświadczalny Szczodre. Do jego rozwoju znacząco przyczynił się dyrektor Edmund Wysocki. Funkcję zastępcy dyrektora pełnili kolejno: inĚź. Henryk Bula, mgr inĚź. Mieczysław Kozłowski, mgr inĚź. Lech Wróblewski (póĹşniej awansowany na dyrektora) oraz mgr inĚź. Ludwik Walczak. Dyrektorami byli takĚźe: od stycznia 1988 r. – mgr inĚź. Józef Hładiak, a od stycznia 1999 r. do 2006 r.  dr inĚź. Adam Rogowski.

Lata 1991–2000 w historii RZD charakteryzowały się dalszymi zmianami organizacyjnymi.

Dzięki staraniom prof. Aleksandra Dobickiego utworzono Sudecki RZD w Radomierzu (1994). Z dotacji przyznanej przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska  i Gospodarki Wodnej w Jeleniej Górze zakupiono gospodarstwo, z zamiarem testowania modelu gospodarstwa górskiego w Sudetach, uwzględniającego wymogi rolnictwa ekologicznego. Doświadczenia prowadzili tu pracownicy katedr: Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Łąkarstwa i Kształtowania Terenów Zielonych, Hodowli Owiec i Zwierząt Futerkowych, Hodowli Bydła i Produkcji Mleka, Rozrodu Zwierząt i Chorób Wewnętrznych. Utworzono mieszańcowe stado bydła mięsnego z miejscowych krów czerwono-białych oraz komponentów ojcowskich bydła mięsnego ras: charolaise i red-angus. W latach 2005–2009 gospodarstwo miało status gospodarstwa ekologicznego.

Sprzedano część Zakładu Doświadczalnego w Samotworze (gospodarstwo wraz z sadem produkcyjnym), a z wydzielonych części utworzono sad doświadczalny jako Sadowniczą Stację Badawczo-Dydaktyczną przy Katedrze Ogrodnictwa oraz „Pole i Stację Doświadczalną” wraz z urządzeniami nawadniającymi dla Katedry Rolniczych Podstaw Kształtowania Środowiska.

W tych latach zreorganizowano Zakład Doświadczalny Szczodre (gospodarstwa: Swojec, ́osice, Szczodre, Śliwice, Kamień, Piecowice oraz ferma trzody chlewnej w ́osicach); usamodzielniono gospodarstwo Swojec (327 ha), fermę trzody chlewnej w ́osicach wydzierĚźawiono Spółce POL-LEAN; w gospodarstwach ́osice i Szczodre: utworzono spółkę pracowniczą z o.o. Agro-AR-́osice (w posiadaniu Uczelni jest 98% udziałów); sprzedano gospodarstwo Śliwice, wydzierĚźawiono gospodarstwa Kamień i Piecowice. WydzierĚźawiono teĚź gospodarstwa Magnice i Pruszowice.

RZD Pruszowice przekształcono w Zakład Doświadczalny Pawłowice, pozostawiono jednak fermę drobiu w Pruszowicach dla Katedry Ěżywienia Zwierząt i Paszoznawstwa i Katedry Hodowli Drobiu; ponadto wydzielono gospodarstwo warzywnicze w Piastowie (32 ha), usamodzielniając je w Stację Dydaktyczno-Badawczą Piastów. Następnie w 1999 r. zlikwidowano RZD Swojec, które zostały przyłączone jako samodzielne gospodarstwo do RZD Pawłowice.

Gospodarstwo Swojec nadal pełni funkcję stacji badawczo-dydaktycznej Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Roślin (hala wegetacyjna), kontynuują tutaj badania pracownicy Katedry Hodowli Roślin i Nasiennictwa oraz działa Obserwatorium Katedry Agro- i Hydrometeorologii. W gospodarstwie Swojec planuje się utworzenie nowoczesnego kompleksu łąk i pastwisk (Katedra Łąkarstwa i Kształtowania Terenów Zielonych). Stacja badawczo- -dydaktyczna w gospodarstwie Swojec obejmuje 30 ha pól uprawnych (w tym corocznie ok. 20 ha pod doświadczeniami), halę wegetacyjną na 1 000 wazonów oraz 100 mikro- poletek doświadczalnych stanowiących bazę doświadczalną dla katedr Ogólnej Uprawy Roli  i Roślin, Hodowli Roślin i Nasiennictwa oraz Katedry Agro- i Hydrometeorologii. W 1997 r.  zmodernizowano fermę krów mlecznych, w której badania prowadzą pracownicy katedr: Hodowli Bydła i Produkcji Mleka oraz Katedry i Kliniki Rozrodu, Chorób PrzeĚźuwaczy oraz Ochrony Zdrowia Zwierząt, Katedry Higieny Zwierząt i Środowiska Hodowlanego,  a takĚźe Instytutu InĚźynierii Rolniczej. W 2009 r. oddano dla katedr i studentów nowy obiekt dydaktyczno-naukowy z zapleczem do zakwaterowania ponad 30 studentów, a w 2010 r. adaptowaną na cele dydaktyczne oborę. Rozbudowano teĚź  o nowe stanowiska dla krów i cieląt budynek obory głównej.

Utworzono dwie Stacje Badawczo–Dydaktyczne Katedry Ogrodnictwa w Samotworze (sad doświadczalny) oraz w Piastowie (rośliny warzywne i ozdobne). Stacja w Piastowie stanowi zaplecze dydaktyczo-badawcze dla nowo powstałego kierunku ogrodnictwo (prowadzą tu teĚź badania i zajęcia dydaktyczne pracownicy naukowi innych jednostek: Ochrony Roślin, Przetwórstwa Owoców i Warzyw, Instytutu InĚźynierii Środowiska oraz Instytutu Melioracji i Kształtowania Środowiska).

Stacja Badawczo-Dydaktyczna w Piastowie została wyodrębniona w 1996 r. z części produkcyjnej gospodarstwa ogrodniczego. Posiada 5 szklarni wraz z łącznikiem, o całkowitej powierzchni 1 600 m2 (automatycznie sterowane ogrzewanie gazowe). Znajdują się tam takĚźe pola doświadczalne obejmujące kolekcje roślin warzywnych, ozdobnych, przyprawowych i leczniczych. W 2010 r. rozpoczęto budowę nowoczesnego obiektu do hodowli i badań grzybów.

Sad doświadczalny w Samotworze obejmuje obszar 20 ha, z czego pod nasadzeniami znajduje się obecnie 12,5 ha; zgromadzona kolekcja odmian jabłoni, śliw, czereśni, brzoskwiń i moreli jest w szerokim zakresie wykorzystywana do praktycznego nauczania studentów  w ramach ćwiczeń terenowych, praktyk semestralnych i dyplomowych. Stacja jest wyposaĚźona w nowoczesną przechowalnię owoców.

Stacja badawczo-dydaktyczna w Radomierzu (po przekształceniu w 2000 r. RZD Radomierz) posiada dobre warunki do prowadzenia doświadczeń w regionie Pogórza. 

W stacji znajduje się mieszańcowe stado bydła mięsnego, a takĚźe okresowo hodowano owce, kozy i lamy. Prowadzono przez wiele lat klasyczne doświadczenia w kompleksie 260 poletek na trwałych uĚźytkach zielonych. W latach 2006–2011, pod opieką prof. T. Szulca, wszystkie obiekty stacji zostały zmodernizowane i dostosowane do potrzeb dydaktycznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej oraz Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt. Powstaje teĚź baza do rolniczych badań ekologicznych. Stacja posiada równieĚź zaplecze do zakwaterowania studentów.

W 2005 r. weszła w Ěźycie ustawa „Prawo o szkolnictwie wyĚźszym”, na mocy której grunty Uczelni, w tym Rolniczych Zakładów Doświadczalnych, przeszły na jej własność. Do tego roku grunty RZD stanowiły własność Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, a uczelnie były ich wieczystym uĚźytkownikiem. W 2007 r. przekształcono Rolniczy Zakład Doświadczalny Pawłowice w dwie jednostki: RZD Swojec i Stację Badawczo-Dydaktyczną Pawłowice. W 2009 r. grunty stacji Badawczo- Dydaktycznej w Pawłowicach w części wydzierĚźawiono, a w części przekazano do RZD Swojec. W dalszym ciągu Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin prowadzi badania na polach w Pawłowicach, a Katedra Ěżywienia Zwierząt w hali wegetacyjnej. W 2008 r. rozpoczęto modernizację i rozbudowę bazy dydaktyczno- -naukowej w Swojcu. W 2009 r. oddano do uĚźytkowy obiekt dydaktyczny wraz z hotelem dla studentów. W 2010 r. rozpoczęto budowę nowoczesnego wiwarium dla drobiu i wiwarium dla małych przeĚźuwaczy, z zapleczem dydaktycznym i naukowym. Inwestycje finansowane są w części z funduszy Unii Europejskiej.

Z inicjatywy rektora prof. dr. hab. Romana Kołacza w 2010 r. rozpoczęto budowę nowoczesnego zaplecza dydaktyczno naukowego w Swojcu – Rolnicze Centrum Wiedzy i Kształcenia Praktycznego, w tym wiwarium dla drobiu, wiwarium dla małych przeĚźuwaczy oraz halę wegetacyjną.