W odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej nie było dostatecznych środków na utrzymanie samodzielnej Akademii Rolniczej. Na wniosek Senatu Politechniki Lwowskiej, skierowany do rządu RP wiosną 1919 r., Uczelnia została decyzją Rady Ministrów z 8 listopada włączona do Politechniki wraz z WyĚźszą Szkołą Lasową. Tak utworzony Wydział Rolniczo-Lasowy składał się z dwu odrębnych oddziałów ze wspólnym dziekanem, radą wydziału i częścią katedr. Dnia 17 listopada 1919 r. zaczęły się wykłady dla 473 studentów, w tym 20 kobiet. NaleĚźy bowiem dodać, Ěźe jeszcze decyzją Senatu Akademii Rolniczej z dnia 26 czerwca 1918 r. dziewczęta mogły być przyjmowane na studia – pod warunkiem zakwaterowania u rodzin profesorskich. Pionierkami były więc córki profesorskie: Zofia Ajdukiewiczówna, Anna Miczyńska i Zofia Krzemieniewska [4]. Organizacja Wydziału. Kadencja wybieranego przez radę wydziału dziekana trwała rok i poczynając od trzeciej kadencji, w następnym roku zostawał on automatycznie prodziekanem. Pierwszym dziekanem został ostatni dyrektor Akademii Rolniczej prof. Stefan Pawlik w roku akademickim 1920/1921, który był jedynym spośród kadry rolniczej rektorem Politechniki. Następnymi byli profesorowie: Karol Malsburg, Zygmunt Klemensiewicz, Leopold Caro, Edward Sucharda, Szymon Wierdak – z Oddziału Lasowego (z O.L.) Adolf Joszt, Aleksander Kozikowski (z O.L.), Jan Ladenberger (z O.L.), Dezydery Szymkiewicz, Karol RóĚźycki, Benedykt Fuliński, Stanisław Hubicki (z O.L.), Janusz H. Gurski, Tadeusz Malarski (1933/1934 i 1934/1935 r.), Jan Landenberger, Kazimierz Suchecki (z O.L.), Arkadiusz Musierowicz, Edwin PłaĚźek. W latach 1939–1941 dziekanami wydzielonych instytutów byli Stanisław Hubicki i Bolesław Świętochowski [2].
Do nadzoru nad całością obiektu w Dublanach powoływano delegata zebrania ogólnego profesorów Oddziału Rolniczego. Byli nimi mieszkający w Dublanach Karol RóĚźycki (1921–1926), Adolf Joszt (1926–1927), Janusz H. Gurski (1927–1929), ponownie Karol RóĚźycki (1929–1938) oraz Bolesław Świętochowski (1938–1941). Oddział Rolniczy zachował bowiem gospodarstwo rolne, zakłady doświadczalne, gorzelnię, inwentarz Ěźywy oraz budynki mieszkalne, gospodarcze i dydaktyczne. Areał gospodarstwa wynosił w 1919 r. 360 ha, w tym  143 ha gruntów ornych, 171 ha łąk, 10 ha pastwisk,  24 ha lasu, 5 ha stawów rybnych i 7 ha ogrodów wraz z zabudowaniami. Wydzielenie z ogólnego areału 109 ha na cele badawcze obniĚźyło wysokość podatku gruntowego, płaconego w pełnym wymiarze od pozostałych 250 ha. Zniszczenia wojenne, wywóz części księgozbioru i aparatury laboratoryjnej oraz rekwizycje ziemiopłodów i inwentarza Ěźywego przez stacjonujące w Dublanach w 1914 r. wojska rosyjskie i od 5 grudnia 1918 r. do 30 kwietnia 1919 r. ukraińskie uszczupliły majątek uczelni. Zniszczono park i arboretum, urządzenia melioracyjne i zdemolowano budynki [2, 4]. Administratorami folwarku byli: do 1921 r. Henryk Romanowski, do 1934 r. Janusz Henryk Gurski, do 1936 r. Roman Jaremkiewicz i do 1945 r. Włodzimierz Moyseowicz; dwaj ostatni jako starsi asystenci Katedry Uprawy Roli i Roś lin. Utworzono takĚźe pierwszą  w Polsce stację ekologiczną w 1927 r. w Dublanach i w 1929 r. w Czemernem na Polesiu (prof. Dezydery Szymkiewicz) oraz Stację Badania Skór Owczych w 1938 r. (prof. Władysław Herman). Studia. Plan czteroletnich studiów na Oddziale Rolniczym opracowali Stefan Pawlik i Seweryn Krzemieniewski, a na Lasowym Stanisław Sokołowski i Cyryl Kochanowski. Obciążenia tygodniowe na kolejnych latach studiów Oddziału Rolniczego wynosiły: 41, 43, 36 i 34 godziny, Oddziału Lasowego: 38, 39, 33  i 41 godzin. RóĚźnice były teĚź w liczbie i okresach odbywania praktyk studenckich, wycieczkach naukowych i zajęciach nadobowiązkowych  – w róĚźnym zakresie dla obydwu oddziałów.  W planie studiów Oddziału Rolniczego z roku akademickiego 1923/1924 wśród 51 przedmiotów większość stanowiły analogiczne do wykładanych po wojnie na wydziałach rolniczych. Były ponadto: higiena i pierwsza pomoc, podstawy weterynarii, zasady leśnictwa, obróbka i wykorzystanie torfu oraz mleczarstwo, których juĚź na powojennych studiach ogólnorolnych nie kontynuowano. Studia Oddziału Rolniczego odbywały się początkowo przez pierwsze dwa lata, potem przez półtora roku we Lwowie i następnie w Dublanach,  a Oddziału Lasowego wyłącznie we Lwowie. Wspólne dla obu oddziałów wykłady zlokalizowano częściowo w gmachu głównym Politechniki oraz w wynajmowanych kamienicach przy ul. Nabielaka 22 i ul. Sapiehy 55. Od 1928 r. dziekanat mieścił się wraz z sześcioma katedrami Wydziału przy ul. Ujejskiego 1 – w byłym więzieniu kobiecym zlokalizowanym przez władze austriackie w klasztorze dominikańskim. Programy studiów były parokrotnie modyfikowane za zgodą Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Podczas kadencji prof. A. Musierowicza wprowadzono przedmiot socjologia wsi, w celu przygotowania fachowców nie tylko do duĚźej własności ziemskiej, ale teĚź do chłopskich spółdzielni i organizacji wiejskich oraz na instruktorów rolnych, a studentki do pracy z gospodyniami wiejskimi. Z kolei z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia i Ubezpieczeń Społecznych doszła higiena i bezpieczeństwo pracy. Od 1935 r. obowiązywał egzamin wstępny z matematyki i przyrody Polski, a pierwszeństwo przyjęcia przysługiwało dzieciom rolników, kandydatom z roczną praktyką rolniczą oraz po odbytej słuĚźbie wojskowej. Liczbę i narodowość studentów w wybranych latach obrazują dane według [3]:Katedry Wydziału. Na Wydziale było osiemnaście katedr, w tym osiem na Oddziale Rolniczym, sześć na Lasowym i cztery wspólne. Wielu pracowników uczestniczyło po II wojnie światowej w tworzeniu we Wrocławiu Wydziału Rolniczego Uniwersytetu i Politechniki,  kontynuując pracę w WyĚźszej Szkole Rolniczej, a niektórzy takĚźe w Akademii Rolniczej,  co jest zaznaczone skrótem (Wr.) przy nazwisku. Wspólne katedry Wydziału: Katedra Botaniki z Fizjologią Roślin, którą kierowała do przejścia na Uniwersytet Jana •Kazimierza w 1925 r. Helena Krzemieniewska (Wr.) i do 1944 r. prof. Dezydery Szymkiewicz. Katedra Zoologii i Anatomii Zwierząt, jej kierownikiem był Benedykt Fuliński, zmarły •w 1942 r. Katedra Fizyki C (A i B były na innych wydziałach); kierownikami byli – Zygmunt •Klemensiewicz do 1933 r. i w latach 1934–1945 Tadeusz Malarski. Katedra Chemii Ogólnej; kierowali nią kolejno Edward Sucharda do 1923 r. (po wojnie •współorganizator Politechnik w Gliwicach i Wrocławiu), Jerzy Suszko do 1930 r., gdy przeniósł się na Uniwersytet Poznański, a po nim Edwin PłaĚźek (Wr.) do 4 lutego 1945 r., gdy został wraz z innymi zesłany do łagru nr 037 pod Krasnodonem w obwodzie woroszyłowgradzkim, pracował tam w kopalni antracytu i przy wyrębie lasu. Na Oddziale Rolniczym były następujące katedry: Katedra Chemii Rolnej i Gleboznawstwa; kierował nią prof. Marian Górski do przejścia •na SGGW w 1923 r. (podczas okupacji uczestniczył w tajnym nauczaniu, po wojnie dwukrotnie rektor SGGW), kolejnym kierownikami byli Jan Ěżółciński, zmarły w 1932 r. w Dublanach i do 1944 r. Arkadiusz Musierowicz. Asystentem w związanej z Katedrą Stacji Chemiczno-Rolniczej był w latach 1921–1923 Zygmunt Golonka (Wr.).

Katedra Uprawy Roli i Roślin, którą kierował Janusz Henryk Gurski, zmarły w 1934 r., • zaś związanym z nią Zakładem Hodowli Roślin – Kazimierz Miczyński (jr.). Od 1933 r. wykłady ze szczegółowej uprawy i od 1934 r. z ogólnej uprawy roślin prowadził Bolesław Świętochowski (Wr.), a po habilitacji na SGGW i uzyskaniu veniam legendi został od 1936/1937 roku akademickiego jej kierownikiem (w AK szef sztabu IX Oddziału Okręgu Stanisławów od 1943 r., pseudonim Ěżubr). Związani z tą Katedrą: Bronisław Janowski, Stanisław Bac i Natalia Balicka kontynuowali pracę na wrocławskiej Uczelni. Katedra Hodowli Zwierząt, przekształcona od 1930 r. w Katedrę Hodowli Zwierząt • UĚźytkowych była kierowana przez Karola Malsburga do 1930 r., następnie przez Karola RóĚźyckiego, zmarłego 1938 r. i Tadeusza Olbrychta (Wr.) (od 1939 r. w Anglii, od 1943 r. jako kierownik podkomisji studiów rolniczych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na UchodĹşstwie). Katedrą Hodowli Zwierząt II – a od 1930 r. Ěżywienia i Fizjologii Zwierząt kierował • Karol RóĚźycki i po jego przejś ciu do poprzednio wymienionej Katedry Henryk Malarski (1930–1939). Katedra Maszynoznawstwa Rolnego pozostała do 1920 r. pod kierownictwem Kazi-• mierza Ajdukiewicza; następnie kierowali nią: Tadeusz ŚwieĚźawski do 1922 r., Tadeusz Gołogórski do 1924 r. i do 1945 r. Czesław Kanafojski (Wr.); pracownikiem tej Katedry był Zbisław Martini (Wr.). Katedrą Technologii Rolniczej kierował Adolf Joszt do przejścia w 1927 r. na Wydział • Chemiczny, w latach 1931–1932 jego dziekan, a w 1936–1938 rektor Politechniki. Następnie kierownikiem został do 1945 r. Aleksander Tychowski (Wr.), piastujący w latach 1955–1959 godność rektora WyĚźszej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Katedra Ekonomiki Rolnictwa kierowana była przez Stefana Pawlika, zmarłego • w 1926 r., następnie przez Witolda Staniewicza, który w 1928 r. przeniósł się na Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Kierował nią zastępczo J.H. Gurski do 1934 r. (kierujący jednocześnie Katedrą Uprawy Roli i Roślin); po trzyletnim wakacie objął jej kierownictwo przybyły z SGGW w 1937 r. Wacław Ponikowski, który zginął podczas powstania warszawskiego. Z tej Katedry pochodził Władysław Czaykowski (Wr.). Katedrą Ekonomii Społecznej i Polityki Agrarnej kierowali Leopold Caro do 1934 r. • (członek komisji opiniodawczej Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów) i do 1939 r. Wincenty Styś (Wr.), który uczestniczył od 1943 r. w tajnym nauczaniu na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Na Oddziale Lasowym było sześć katedr: Botaniki Lasowej, Ochrony Lasu i Entomologii Leśnej, Hodowli Lasu, Urządzenia Lasu, UĚźytkowania Lasu i Mechanicznej Technologii Drewna oraz InĚźynierii Lasowej. Na obydwu oddziałach funkcjonowały ponadto liczne docentury. Wkład Wydziału Rolniczo-Lasowego Politechniki Lwowskiej w kształcenie kadry inĚźynieryjnej dla rolnictwa i leśnictwa, wyraĚźony łączną liczbą dyplomów, plasuje go na drugim miejscu po SGGW [2], co ilustrują dane w tabeli (s. 22). Po wkroczeniu Armii Czerwonej na Kresy Wschodnie w 1939 r. Uczelnie juĚź w paĹş- dzierniku podporządkowano Komitetowi ds. Szkół WyĚźszych przy Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR. Rektorem Lwowskiego Instytutu Politechnicznego został Maksym P. Sadowski z Dyrekcji Trus tu Tramwajowego z Kijowa. Wydział Rolniczo-Lasowy po dzielono na dwa instytuty; dziekanem Rolniczego został prof. B. Świętochowski, a jego pomdekiem (pomocnikiem dziekana) – sprowadzony z Krymu Lewintow (maszynoznawstwo). Studia przekształcono w pięcioletnie, a wykładowcy i studenci mieli opanować w ciągu dwóch lat język rosyjski lub ukraiński; wszystkich obowiązywała nauka marksizmu i leninizmu oraz historii partii bolszewickiej.
Wykłady prof. Świętochowskiego przejął wypromowany przez niego w 1939 r. Ukrainiec dr Grigoryj Kijak. Nastąpiły teĚź bardziej drastyczne zmiany [3]: zamknięto Katedrę Ekonomii Społecznej i Polityki Agrarnej, usuwając z pracy doc. Wincentego Stysia,  wykładającego w niej prof. Antoniego Wereszczyńskiego, ostatniego rektora Politechniki,  i Władysława Jennera. Dr Konstanty Wojtulewski z Ka tedry Ěżywienia i Fizjologii Zwierząt, internowany we wrześ niu 1939 r., zginął w 1940 r. w Starobielsku.  Asystentem prof. Świętochowskiego pozostał Marian Ni klewski; stacją rolniczą kierował Tadeusz Jaglarz. W wy niku wszczętej  przed wojną procedury tytuły profesorów  nadzwyczajnych otrzymali w 1940 r.: Aleksander Tychowski, Kazimierz Miczyński (jr.)  i Czesław Kanafojski [3, 6]. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa wśród rozstrzelanych  4 lipca profesorów byli wykładający na Wydziale Rolniczo-Lasowym matematycy – prof. Antoni ́omnicki i prof. Kasper Weigel oraz  studenci Bronisław i Zygmunt Longschamps de Berier z ojcem Romanem. W listopadzie 1941 r. został  zamordowany przez gestapo  dr inĚź. Zygmunt Rodewald, adiunkt Katedry Chemii Ogólnej [3]. W kwietniu 1942 r. uruchomiono kursy rolnicze – Staatliche Landwirtschaftliche Fachkurse w Dublanach (zapisało się 36 Polaków i 311 Ukraińców) i leśne – Forestliche we Lwowie (odpowiednio: 203 i 144). Wykłady prowadzono po polsku lub ukraińsku. Powtórne wkroczenie wojsk sowieckich przerwało w styczniu 1944 r. działalność Politechniki – wznowioną po roku. Warunkiem pracy Polaków była zmiana obywatelstwa na rosyjskie lub ukraińskie. Uchwałę Senatu Politechniki o przeniesienie jej do Gdańska in corpore Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej odrzucił, a transporty ewakuowanych pracowników skierowano do Gliwic, Gdańska i Wrocławia [3]. Tak oto z dublańsko-lwowskich korzeni wyrósł Wydział Rolniczy Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu, a część kadry zasiliła istniejące lub inne nowe uczelnie [3, 5]. Dublany od połowy XIX w. do odzyskania przez Polskę niepodległości były kolebką naukowych podstaw rolnictwa i dyscyplin pokrewnych, grupując najliczniejszą kadrę polskich specjalistów. Uczestniczyli oni w tworzeniu Studium Rolniczego UJ, SGGW i Uniwersytetu w Poznaniu [1]. Do światowej historii nauk weszli m.in. Emil Godlewski senior (1847–1930), Adam PraĚźmowski (1853–1920), Stefan Jentys (1860–1919) i Helena Krzemieniewska (1878–1966), a cała plejada wybitnych naukowców ma pełną dokumentację w literaturze krajowej. Warto teĚź wspomnieć o innej niĚź naukowa działalnoś ci Dublańczyków [4, 5].  Absolwent Krajowej Szkoły Rolniczej z 1887 r. agronom Władysław Hulanicki – ławnik sądu powiatowego, członek władz Podolskiego Towarzystwa Rolniczego i zastępca prezesa Bersztadzkiego Towarzystwa Dobroczynności (organizacji narodowej) ukrywał w swoim majątku prześladowanych przez carskie władze studentów z Kijowa i gościł zebrania Stronnictwa Demokratycznego. Po 1918 r. z Dublańczykami – Horochem z Ukrainy i Dulewiczem  z Białorusi – załoĚźył Dom Rolniczo-Handlowy „Epoka” w Warszawie. Jako kierownik działu rolnego w Komisji Repatriacyjnej i Reewakuacyjnej w Moskwie odzyskał m.in. konie ze stadniny w Janowie Podlaskim. Potem administrował majątkami Polskiego Komitetu Pomocy Dzieciom, a jako emeryt był biegłym sądowym. Zginął w paĹşdzierniku  1939 r. zastrzelony przez Niemców. Z kolei absolwent WyĚźszej Krajowej Szkoły Rolniczej z 1897 r.  Bronisław Janowski był inspektorem rolniczym Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego na Małopolskę  Wschodnią (1904–1925) i naczelnikiem Wojewódzkiego Wydziału Rolniczo-Weterynaryjnego (1919–1921), zanim objął Katedrę na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Absolwentem Akademii Rolniczej z 1908 r. był Janusz H. Gurski, kierownik pola doświadczalnego od 1912 r. i zarazem komisarz rolniczy powiatu lwowskiego oraz administrator dóbr ordynacji Potockich w Przemyślanach. Uczestniczył w obronie Lwowa, wojnie polsko-bolszewickiej i powstaniach śląskich, zanim w 1921 r. objął Katedrę. z 1914 r. Tadeusz Emich, nauczyciel szkół rolniczych, został w 1936 r. kierownikiem deficytowych folwarków Kręczki–Kaputy AGRiL-u (majątki m. Warszawy), które juĚź po roku przyniosły dochód. Za ukrywanie drukarni Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej został aresztowany w styczniu 1940 r. i rozstrzelany z synem i Ěźoną w Palmirach, a dwie małoletnie córki trafiły poprzez  Pawiak do KZ-Lager Ravensbruck [4]. Wydział Rolniczo-Lasowy ukończyli m.in.: wybitny przyrodnik-fotografik Czesław Puchalski, Jerzy Chmielowski, który z Mieczysławem Stachowskim wykrył wyrzutnię rakiet V-2 w BliĹşnie pod Dębicą, Czesław Madejski i Tadeusz Kaempf, dyrektorzy Tatrzańskiego  i Karkonoskiego Parku Narodowego oraz popularny wrocławski działacz kultury – Wojciech  Dzieduszycki.