Utworzony został w 2002 r. z połączenia Katedr: Hodowli Bydła i Produkcji Mleka, Hodowli Drobiu, Hodowli Koni, Hodowli Owiec i Zwierząt Futerkowych oraz Hodowli Trzody Chlewnej. Instytutem kieruje dyrektor – prof. dr hab. Tadeusz Szulc, a jego zastępcą jest prof. dr hab. BoĚźena Patkowska-Sokoła.

W skład Instytutu wchodzą:

• Zakład Hodowli Bydła i Produkcji Mleka – kierownik prof. dr hab. Aleksander Dobicki (do 2003 r.), prof. dr hab. Ryszard Ziemiński (2003–2005), a od 2005 r. prof. dr hab. Tadeusz Szulc;
• Zakład Hodowli Drobiu – kierownik prof. dr hab. Bronisława Chełmońska (do 2005 r.), dr hab. Ewa ́ukaszewicz (od 2005 r.);
• Zakład Hodowli Koni i JeĹşdziectwa – kierownik prof. dr hab. Henryk Geringer  (do 2007 r.), dr hab. Ewa Jodkowska (od 2007 r.);
• Zakład Hodowli Owiec i Zwierząt Futerkowych – kierownik prof. dr hab. Janusz KuĹşniewicz (do 2006 r.), prof. dr hab. BoĚźena Patkowska-Sokoła (od 2006 r.);
• Zakład Hodowli Trzody Chlewnej, kierownik prof. dr hab. Stanisław Jasek.

Od lipca 2003 do marca 2006 r. obowiązki dyrektora Instytutu pełniła prof. dr hab. Bożena Patkowska-Sokoła, gdyż prof. Tadeusz Szulc pełnił w tym okresie funkcję wiceministra (podsekretarza i sekretarza stanu) w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu.

W Instytucie utworzono laboratorium oceny i analiz mleka, utworzono pracownię oceny skór, pracownię oceny jaj, pracownię oceny i analiz mięsa oraz pracownię mikrobiologii i genetyki molekularnej. Instytut uĚźytkuje wiwarium dydaktyczne (drób, małe przeĚźuwacze, króliki). Instytut nadzoruje teĚź Rolniczą Stację Górską w Radomierzu o pow. blisko 300 ha, prowadzącą hodowlę bydła mięsnego (ok. 100 krów matek) na trwałych uĚźytkach zielonych,  a takĚźe fermę krów mlecznych w Swojcu (ok. 100 krów mlecznych). Z inicjatywy prof.  Tadeusza Szulca w 1998 r. zmodernizowano fermę krów mlecznych w Swojcu, odbudowano  i powiększono stado krów. W latach 2007–2011 zmodernizowano budynek administracyjny i wszystkie obiekty inwentarskie w Radomierzu. W 2009 r. oddano do uĚźytku po całkowitej przebudowie wiwarium dla ptaków przy ul. KoĚźuchowskiej.  W 2011 r. oddano do uĚźytku nowoczesne wiwarium dla ptaków i wiwarium dla małych przeĚźuwaczy w Swojcu stanowiące nowoczesną bazę dydaktyczną i naukową. W latach 2003–2009 w Instytucie funkcjonowała Pracownia Organizacji Hodowli Zwierząt, a po jej rozwiązaniu kierownik – prof. dr hab. Andrzej Filistowicz wszedł w skład kadry naukowej Zakładu Hodowli Bydła i Produkcji Mleka.

Kadrę nauczycieli akademickich Instytutu stanowi 24 nauczycieli akademickich, w tym 7 z tytułem profesora, 7 posiadających stopień doktora habilitowanego  i 10 ze stopniem doktora. W pracach Instytutu aktywny udział biorą emerytowani profesorowie: prof. dr hab. Bronisława Chełmońska, prof. dr hab. Andrzej Hibner, prof. dr hab. Jerzy Juszczak, prof. dr hab. Janusz KuĹşniewicz, prof. dr hab. Wiesław Poznański i prof.  dr hab. Ryszard Ziemiński.

Instytut prowadzi studia podyplomowe: „Hodowla koni i jeĹşdziectwo”, „Naukowe podstawy trening koni” oraz „Planowanie i organizacja hodowli zwierząt”, a takĚźe kursy: „Towaroznawstwo skór garbarskich i futrzarskich” wraz z SITR NOT Oddział Wrocław (z moĚźliwością uzyskania kwalifikacji w zakresie oceny oraz wyceny skór garbarskich i futerkowych, a takĚźe okrywy włosowej) i z zakresu „Chemia i analizy mleka”.

Historia Zakładu Hodowli Bydła i Produkcji Mleka sięga roku 1945, kiedy to  w ramach Katedry Szczegółowej Hodowli i Nauki o Ěżywieniu Zwierząt utworzonej na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej jej organizator i kierownik prof. dr Tadeusz Konopiński tworzył zręby Wydziału Rolnictwa  i nauk zootechnicznych we Wrocławiu. W 1952 r., juĚź na WSR i powołanym tu Wydziale Zootechnicznym, utworzony został Zakład Hodowli Bydła i Koni wchodzący w skład Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt. Kierownikiem Katedry i Zakładu do chwili odejścia w roku 1965 na emeryturę był prof. Tadeusz Konopiński, następnie jego uczeń, wówczas docent dr hab. Jerzy Juszczak. W okresie instytutowej struktury Wydziału (lata 1970–1982) jednostka ta, jako Zakład Hodowli Bydła, Koni i Owiec, funkcjonowała w ramach Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej. W 1982 r. powołana została samodzielna Katedra  o dzisiejszej nazwie. Kierownikiem jej do 1994 był prof. dr hab. Jerzy Juszczak, następnie prof. dr hab. Ryszard Ziemiński, prof. dr hab. Aleksander Dobicki, a obecnie prof. dr hab. Tadeusz Szulc.

Główne kierunki badań kontynuowanych w Zakładzie koncentrują się na zagadnieniach genetycznego i środowiskowego uwarunkowania cech uĚźytkowych bydła, zastosowania metod doskonalenia bydła oraz optymalizacji produkcji mleka i Ěźywca wołowego, wykorzystania róĚźnych metod krzyĚźowania oraz systemów odchowu cieląt z uwzględnieniem uwarunkowań ich odporności immunologicznej. W dziedzinach tych Zakład współpracuje z ośrodkami zagranicznymi (Uniwersytety w Rostocku, Giessen, Brnie, Nitrze) oraz był organizatorem 18 konferencji naukowych, w tym 13 międzynarodowych.

W Zakładzie funkcjonują: Laboratorium Oceny i Analiz Mleka, Laboratorium Oceny i Analiz Mięsa oraz Pracownia Mikrobiologii i Genetyki Molekularnej.

Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 7 nauczycieli akademickich, w tym  2 profesorów, 3 doktorów habilitowanych i 2 doktorów.

Zakład Hodowli Drobiu utworzony został w 1953 r. jako Zakład wchodzący  w skład Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt (w latach 1970–1982 Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej), uzyskał w 1982 r. status Katedry o nazwie Katedra Hodowli Drobiu i Drobnego Inwentarza z Pracownią Hodowli Pszczół i Owadów UĚźytkowych, od 1993 r. o nazwie Katedra Hodowli Drobiu.

Działalność naukowa i dydaktyczna Zakładu koncentruje się na problemach rozrodu ptaków, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących doskonalenia metod pobierania nasienia i unasienniania, badania zdolności reprodukcyjnej samców róĚźnych gatunków ptaków domowych i dzikich, krzyĚźowania róĚźnych gatunków i ras ptaków, wpływu czynników środowiskowych (szczególnie długości fal świetlnych) na zdolność reprodukcyjną ptaków, doskonalenia biotechnologicznych metod tworzenia rezerwy genetycznej, obejmujących głównie metody mroĚźenia nasienia oraz komórek blastomeralnych róĚźnych gatunków ptaków.

W Zakładzie funkcjonują: Laboratorium Hodowli Zarodków, Laboratorium Oceny Jaj, Pracownia Biologicznej Analizy Lęgów i Pracownia Kriokonserwacji.

Pierwszym organizatorem Katedry (wówczas  Zakładu) i jego kierownikiem w latach 1953–1974 byłz-ca prof. dr Ludwik Szopa, od 1975 r. prof. dr hab. Bronisława Chełmońska, a od 2004 r. dr hab. Ewa ́ukaszewicz.

Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 3 nauczycieli akademickich i 2 doktorów.

Zakład Hodowli Koni i JeĹşdziectwa powołany został jako samodzielna Katedra w 1995 r. Powstał na bazie działającego od 1945 r. zespołu dydaktyczno-naukowego hodowli koni, początkowo w ramach Katedry Szczegółowej Hodowli i Nauki o Ěżywieniu Zwierząt (1945–1951), póĹşniej Zakładu Hodowli Bydła i Koni, wchodzącego w skład Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt (1951–1970), następnie Zakładu Hodowli Bydła, Koni i Owiec w Instytucie Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej (1970–1982) oraz od 1982 r. aĚź do chwili powołania Katedry jako samodzielnego Zakładu Hodowli Koni.

Organizatorem dyscypliny hodowli koni był pracujący pod kierownictwem profesora Tadeusza Konopińskiego dr Bolesław ́ukomski (1945–1950), następnie dr Stanisław Detkens (1950–1961), mgr Jan Wojciechowski (1962–1966), mgr Stanisław ́ukomski (1967), mgr Krzysztof Gwara (1967–1969) i do 1995 r. – prof. dr hab. Zygmunt Sobczak, kiedy na stanowisko kierownika Katedry powołany został prof. dr hab. Henryk Geringer de Oedenberg. Od 2009 r. Katedrę prowadzi dr hab. Ewa Jodkowska.

Działalność naukowa jednostki koncentrowała się początkowo na podstawowych zagadnieniach chowu i hodowli koni, szczególnie programów hodowli koni śląskich, parametrów genetycznych i fenotypowych koni pełnej i czystej krwi oraz Ěźywieniu koni wyścigowych i roboczych. W ostatnich latach główny przedmiot badań dotyczy szacowania wartości uĚźytkowej i hodowlanej koni sportowych oraz wyścigowych, efektywności uĚźytkowania rozpłodowego koni, zagadnień termoregulacji, behawioru, hodowli zachowawczej koni huculskich, a takĚźe rekreacji konnej.

Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 4 nauczycieli akademickich, w tym 1 profesor, 1 doktor habilitowany i 2 doktorów.

Zakład Hodowli Owiec i Zwierząt Futerkowych, jako samodzielna Katedra, powołany został w 1982 r. Wcześniej (w 1952 r.) utworzony został w ramach Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt – Zakład o takiej samej nazwie, organizatorem którego i kierownikiem był zastępca prof. dr Marian Juny. W strukturze instytutowej Wydziału (lata 1970–1982) jednostka ta mieściła się jako grupa naukowo-dydaktyczna w ramach Zakładu Hodowli Bydła, Koni i Owiec (kierownik prof. dr hab. Jerzy Juszczak), wchodzącego w skład Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej. Od roku 1966 Zakładem, póĹşniej wspomnianą grupą naukowo-dydaktyczną, a następnie Katedrą, kierował najbliĚźszy współpracownik prof. Junego i współorganizator Zakładu doc. dr Jan Stefanowicz. Po jego przejściu na emeryturę kierownictwo Katedry przejął prof. dr hab. Janusz KuĹşniewicz (1990–2006), a od 2006 r. prof. dr hab. BoĚźena Patkowska-Sokoła.

Obok działalności dydaktycznej w Zakładzie realizowane były badania dotyczące zagadnień stymulowania uĚźytkowości mięsnej i wełnistej owiec, poprawy wskaĹşników rozrodu, ekonomicznych aspektów produkcji owczarskiej i zwierząt futerkowych, optymalizacji pracy hodowlanej tych gatunków oraz kompleksowej oceny skór i okrywy włosowej zwierząt futerkowych, a takĚźe badania nad składem i prozdrowotnymi właściwościami siary, mleka i mięsa owiec, które z duĚźymi sukcesami prowadzi prof. dr hab. BoĚźena Patkowska-Sokoła.

W Zakładzie funkcjonuje Pracownia Oceny Skór.

Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 6 nauczycieli akademickich, w tym 2 profesorów, 1 doktor habilitowany i 3 doktorów.

Zakład Hodowli Trzody Chlewnej jako samodzielna Katedra powołany został w 1982 r. na bazie istniejącego formalnie od 1952 r., a faktycznie od 1945 r. Zakładu, funkcjonującego do 1970 r. w ramach początkowo Katedry Szczegółowej Hodowli i Nauki o Ěżywieniu Zwierząt Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu i Politechniki, póĹşniej Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt Wydziału Zootechnicznego WSR, a od 1970 do 1982 r. w ramach Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej. Zakład organizował dr Jerzy Kotliński, uczeń profesora Tadeusza Konopińskiego, wieloletni kierownik Zakładu i Katedry oraz dyrektor Instytutu, w następnych latach doktor habilitowany, docent i profesor tytularny. Po przejściu prof. Kotlińskiego na emeryturę w 1990 r. kierownictwo Katedry objął jego uczeń prof. dr hab. Wiesław Poznański, a po nim w 1997 r. prof. dr hab. Stanisław Jasek.

Działalność naukowa i dydaktyczna Zakładu i Katedry ukierunkowana była na zagadnienia chowu i hodowli świń, ze szczególnym uwzględnieniem ich fermowego utrzymania, wychowu prosiąt, stosowania róĚźnych preparatów i mieszanek mineralnych w wychowie prosiąt, metod poprawy płodności i plenności macior.

Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 4 nauczycieli akademickich, w tym 1 profesor, 2 doktorów habilitowanych i 1 doktor.