Page 22 - DZIEJE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU

Nasze korzenie 21

Wykłady prof. Świętochowskiego przejął wypromowany przez niego w 1939 r.
Ukrainiec dr Grigoryj Kijak. Nastąpiły też bardziej drastyczne zmiany [3]: zamknięto Ka-
tedrę Ekonomii Społecznej i Polityki Agrarnej, usuwając z pracy doc. Wincentego Stysia,
wykładającego w niej prof. Antoniego Wereszczyńskiego, ostatniego rektora Politechniki,
i Władysława Jennera. Dr Konstanty Wojtulewski z Ka tedry Żywienia i Fizjologii Zwierząt,
internowany we wrześ niu 1939 r., zginął w 1940 r. w Starobielsku.
Asystentem prof. Świętochowskiego pozostał Marian Ni klewski; stacją rolniczą
kierował Tadeusz Jaglarz. W wy niku wszczętej przed wojną procedury tytuły profesorów
nadzwyczajnych otrzymali w 1940 r.: Aleksander Tychowski, Kazimierz Miczyński (jr.)
i Czesław Kanafojski [3, 6]. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa wśród rozstrzelanych
4 lipca profesorów byli wykładający na Wydziale Rolniczo-Lasowym matematycy – prof.
Antoni Łomnicki i prof. Kasper Weigel oraz studenci Bronisław i Zygmunt Longschamps
de Berier z ojcem Romanem. W listopadzie 1941 r. został zamordowany przez gestapo
dr inż. Zygmunt Rodewald, adiunkt Katedry Chemii Ogólnej [3].
W kwietniu 1942 r. uruchomiono kursy rolnicze – Staatliche Landwirtschaftliche
Fachkurse w Dublanach (zapisało się 36 Polaków i 311 Ukraińców) i leśne – Forestliche we
Lwowie (odpowiednio: 203 i 144). Wykłady prowadzono po polsku lub ukraińsku. Powtórne
wkroczenie wojsk sowieckich przerwało w styczniu 1944 r. działalność Politechniki – wzno-
wioną po roku. Warunkiem pracy Polaków była zmiana obywatelstwa na rosyjskie lub ukra-
ińskie. Uchwałę Senatu Politechniki o przeniesienie jej do Gdańska in corpore Tymczasowy
Rząd Jedności Narodowej odrzucił, a transporty ewakuowanych pracowników skierowano
do Gliwic, Gdańska i Wrocławia [3].
Tak oto z dublańsko-lwowskich korzeni wyrósł Wydział Rolniczy Uniwersytetu i Po-
litechniki we Wrocławiu, a część kadry zasiliła istniejące lub inne nowe uczelnie [3, 5].
Dublany od połowy XIX w. do odzyskania przez Polskę niepodległości były kolebką
naukowych podstaw rolnictwa i dyscyplin pokrewnych, grupując najliczniejszą kadrę polskich
specjalistów. Uczestniczyli oni w tworzeniu Studium Rolniczego UJ, SGGW i Uniwersytetu
w Poznaniu [1]. Do światowej historii nauk weszli m.in. Emil Godlewski senior (1847–1930),
Adam Prażmowski (1853–1920), Stefan Jentys (1860–1919) i Helena Krzemieniewska
(1878–1966), a cała plejada wybitnych naukowców ma pełną dokumentację w literaturze
krajowej.
Warto też wspomnieć o innej niż naukowa działalnoś ci Dublańczyków [4, 5].
Absolwent Krajowej Szkoły Rolniczej z 1887 r. agronom Władysław Hulanicki – ławnik
sądu powiatowego, członek władz Podolskiego Towarzystwa Rolniczego i zastępca prezesa
Bersztadzkiego Towarzystwa Dobroczynności (organizacji narodowej) ukrywał w swoim
majątku prześladowanych przez carskie władze studentów z Kijowa i gościł zebrania Stron-
nictwa Demokratycznego. Po 1918 r. z Dublańczykami – Horochem z Ukrainy i Dulewiczem
z Białorusi – założył Dom Rolniczo-Handlowy „Epoka” w Warszawie. Jako kierownik
działu rolnego w Komisji Repatriacyjnej i Reewakuacyjnej w Moskwie odzyskał m.in. ko-
nie ze stadniny w Janowie Podlaskim. Potem administrował majątkami Polskiego Komitetu
Pomocy Dzieciom, a jako emeryt był biegłym sądowym. Zginął w październiku 1939 r. za-
strzelony przez Niemców. Z kolei absolwent Wyższej Krajowej Szkoły Rolniczej z 1897 r.
Bronisław Janowski był inspektorem rolniczym Galicyjskiego Towarzystwa Gospodar-
skiego na Małopolskę Wschodnią (1904–1925) i naczelnikiem Wojewódzkiego Wydziału
Rolniczo-Weterynaryjnego (1919–1921), zanim objął Katedrę na Akademii Medycyny
Weterynaryjnej. Absolwentem Akademii Rolniczej z 1908 r. był Janusz H. Gurski, kierow-
nik pola doświadczalnego od 1912 r. i zarazem komisarz rolniczy powiatu lwowskiego oraz
administrator dóbr ordynacji Potockich w Przemyślanach. Uczestniczył w obronie Lwowa,
wojnie polsko-bolszewickiej i powstaniach śląskich, zanim w 1921 r. objął Katedrę. Absolwent

Księga1 DZIEJE UP.indb 21 2012-02-01 13:22:10