Page 12 - DZIEJE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU

DUBLANY

Maria Radomska

Dublany, położone nieopodal Lwowa, były siedzibą utworzonej w 1856 r. wzorcowej
Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego, która w ciągu niespełna półwiecza, bo już w 1901 r., osią-
gnęła rangę pierwszej na ziemiach polskich Akademii Rolniczej. Po I wojnie światowej, jesienią
1919 r., Akademia wraz z Wyższą Szkołą Lasową zostały włączone do Politechniki Lwowskiej
jako Wydział Rolniczo-Lasowy. Zajęcie Kresów Wschodnich przez Armię Czerwoną zakończyło
formalne istnienie Politechniki Lwowskiej, przemianowanej w październiku 1939 r. na Instytut
Politechniczny. Wydział Rolniczo-Lasowy podzielono na Instytuty Rolniczy, funkcjonujący nadal
w Dublanach, i Leśny we Lwowie. Z kolei pod okupacją niemiecką uruchomiono w kwietniu
1942 r. zawodowe kursy rolnicze i analogiczne leśne na poziomie technikum. Ostateczne
włączenie kresów do ZSRR spowodowało exodus polskiej kadry naukowej do przesuniętej
na zachód ojczyzny. W wyniku tej migracji już w 1945 r. rozpoczął działalność Wydział
Rolniczy Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu – protoplasta obecnego Uniwersytetu
Przyrodniczego. Natomiast Uczelnia w Dublanach rozwinęła się w pięciowydziałowy Lvivskij
Dierżawnyj Agrarnyj Universitet [5].

SZKOŁA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO

Założone w 1829 r. we Lwowie Gospodarskie Towarzystwo Galicyjskie [3] skupiało
magnatów i szlachtę zainteresowanych podniesieniem wydajności produkcji rolnej – głównego
źródła ich dochodów. Dzięki wielkim areałom gruntów ornych, zwłaszcza w magnackich
latyfundiach, nawet ekstensywne formy uprawy pozwalały na opłacalny eksport zboża do
krajów nadbałtyckich. Jednak już pierwszy rozbiór Polski odciął ten tradycyjny kierunek
zbytu ziemiopłodów granicą między wcielonymi do Rosji i Austrii częściami kraju.
Książę Leon Sapieha, inicjator utworzenia Towarzystwa i jego pierwszy prezes a za-
razem naczelnik Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego we Lwowie i Kasy Pożyczkowej,
zaproponował na piątym zjeździe Towarzystwa w 1847 r. ufundowanie wzorcowej szkoły
gospodarstwa wiejskiego, aby wykształcić kadrę fachowców, którzy stosując nowoczesne
metody produkcji, podniosą opłacalność rolnictwa. Został też przewodniczącym powołanego
w tym celu komitetu.
Rozruchy Wiosny Ludów i szczególnie krwawa w Galicji rebelia chłopska w latach
1846–1847 spowodowały szkody w wielu majątkach, a zniesienie pańszczyzny dekretem
cesarza Austro-Węgier z dnia 17 kwietnia 1848 r. pozbawiło ziemiaństwo bezpłatnej siły
roboczej. Wzrost zadłużenia prowadził często do parcelacji, a nawet sprzedaży całych mająt-
ków cudzoziemcom. Przyczyniło się to niewątpliwie do większego zainteresowania członków
Towarzystwa wykształceniem kadry specjalistów rolnych do pracy w ich posiadłościach.
W 1853 r. za zgromadzone w ciągu paru lat 44 294 złotych reńskich zakupiono w Du-
blanach odległych od Lwowa o 7 km folwark o areale 707 mórg na gospodarstwo szkoły.
Uroczystość otwarcia Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego odbyła się 9 stycznia 1856 r.
Uświetnili ją swoim udziałem: namiestnik Galicji – Agenor hrabia Gołuchowski, aktywnie

Księga1 DZIEJE UP.indb 11 2012-02-01 13:22:07