Strona główna
MUZEUM

- Doktoraty Honoris Causa nadane pracownikom przez inne uczelnie -

Jan
Tomaszewski

Wyższa Szkoła Rolnicza, Olsztyn, 1965 r.

 

Urodził się 30 grudnia 1884 r. w Hancewiczach na Polesiu. W 1905 r. podjął studia na Wydziale Leśnym Instytutu Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach, po ukończeniu których specjalizował się w Katedrze Gleboznawstwa pod kierunkiem prof. K.D. Glinki. W 1910 r. rozpoczął badania gleboznawcze prowadzone w różnych regionach Rosji. Na Dalekim Wschodzie badał „czarnoziemy amurskie”, następnie – czarnoziemy guberni charkowskiej. Od 1911 r. przez 11 lat pracował jako kierownik oddziału badań naukowych stacji doświadczalnej Choszeuty położonej w strefie półpustyni. W tym okresie prowadził szczególnie interesujące badania i doświadczenia nad procesami kondensacji pary wodnej w glebach i piaskach, nad dynamiką wody gruntowej w piaskach wydmowych oraz procesem eolicznym. Prowadził też badania gleboznawcze i hydrologiczne celem określenia możliwości zagospodarowania rolniczego półpustyni i ogromnych obszarów suchych stepów i piasków lotnych. W roku akademickim 1921/1922 wykładał gleboznawstwo na Agronomicznym Fakultecie Państwowego Uniwersytetu w Astrachaniu.

W 1922 r. powrócił do Polski z dorobkiem naukowym złożonym z 9 publikacji, w tym 3 monografii. Podjął pracę początkowo jako asystent, a później został kierownikiem działu w Państwowym Instytucie Naukowym w Puławach.

W 1926 r. doktoryzował się na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki we Lwowie, a w 1936 r. habilitował się na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego.

Pobyt 27-letni w Puławach był okresem bogatej i różnorodnej działalności naukowej i społecznej. Nawiązał współpracę z rolnictwem w zakresie bonitacji i komasacji gruntów ornych oraz melioracji i usprawniania gleb. W ciągu 10 lat prowadził badania gleboznawcze i hydrologiczne obejmujące gleby łąkowe i błotne na Polesiu. Wyniki tych badań przedstawił w postaci map glebowych i publikacji, wśród których szczególnie cenne są monografie pt. „Gleby błotne Polski” i „Gleby łąkowe”. W 1945 r. został mianowany profesorem zwyczajnym na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

W lipcu 1946 r. przeniósł się z Lublina do Wrocławia na stanowisko kierownika Katedry Gleboznawstwa Wydziału Rolniczego Uniwersytetu i Politechniki. Tu rozpoczął się najbardziej twórczy okres działalności naukowej. W latach 1948–1950 zespolił gleboznawców polskich i zorganizował badania kartograficzno-gleboznawcze na obszarze Polski. Wynikiem tych prac stała się barwna mapa gleb Polski w skali 1:1 000 000 wydana we Wrocławiu pod jego redakcją.

Zainteresowania naukowe skupiały się głównie na takich zagadnieniach jak regulacja stosunków wodnych gleb łąkowych, próchnica, zagadnienia procesów glebotwórczych i typologicznych procesów glebowych, problem usprawnienia gleb Polski i podniesienia ich żyzności oraz dynamika gleby. Zapoczątkował bioekologiczny nurt w gleboznawstwie.

Wykształcił liczący się zespół gleboznawców, wśród których kilku uzyskało tytuły profesorskie i stworzył wrocławską szkołę gleboznawstwa.

Brał udział w kongresach Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego w Rzymie (1929) i w Moskwie (1930). Był członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego, członkiem Wszechzwiązkowego Towarzystwa Gleboznawczego ZSRR, członkiem honorowym Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz innych towarzystw naukowych.

Zostawił bogaty i cenny dorobek naukowy w postaci monografii, rozpraw i artykułów naukowych. Napisał oryginalny podręcznik pt. „Nauka o glebie”. W 1965 r. Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie nadała mu tytuł doktora honoris causa.

Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta. Był dwukrotnym laureatem Państwowej Nagrody Naukowej.

Zmarł 6 grudnia 1967 r. we Wrocławiu i pochowany został na cmentarzu w Puławach.



  • Początek
  • Do góry
  • W dół
  • Koniec