Strona główna   Strona główna
MUZEUM

- Profesorowie -

Stanisław
Bac

Urodził się 30 marca 1887 r. w Kazimierzy Wielkiej w woj. kieleckim. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie wstąpił na Wydział Inżynierii Wodnej Politechniki Lwowskiej. Uzyskując absolutorium, rozpoczął pracę w Katedrze Inżynierii Wiejskiej Akademii Rolniczej w Dublanach, studiując równocześnie rolnictwo. Organizował i dowodził niepodległościowymi organizacjami zbrojnymi „Drużyny Bartoszowe”. W latach 1918–1920 walczył w szeregach Wojska Polskiego w stopniu kapitana i został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Medalem Niepodległości. W niepodległej Polsce organizował średnie szkolnictwo zawodowe, prowadząc równocześnie pracę dydaktyczną.

W 1926 r. przeniósł się z Dublan na Politechnikę Lwowską, gdzie oprócz zajęć dydaktycznych kierował Działem Hydrotechnicznym Zakładu Doświadczalnego Uprawy Torfowisk pod Sarnami oraz brał udział w pracach Biura Melioracji Polesia. W 1929 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Wydziale Inżynierii Wodnej Politechniki Warszawskiej, a w 1933 r. habilitował się na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w zakresie melioracji wodnych. Do Państwowego Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach przeniósł się w 1937 r. Zorganizował tam Dział Gospodarki Wodnej, następnie otrzymał nominację na wicedyrektora i na tym stanowisku zastała go wojna. Zagrożony aresztowaniem za współdziałanie z konspiracją wyjechał z Puław na kilka miesięcy. Gdy w lipcu 1944 r. wycofujący się hitlerowcy podpalili gmach Instytutu – dzięki natychmiastowej akcji Profesora budynek ten ocalał. Od władz PKWN w Lublinie otrzymał nominację na wicedyrektora Instytutu, a od dowództwa I Frontu Ukraińskiego zezwolenie na pobyt w strefie frontowej. W wyludnionych Puławach chronił przez szereg miesięcy bibliotekę i zbiory naukowe Instytutu przed zniszczeniem, a w czasie forsowania Wisły przez I Armię WP brał udział w ratowaniu rannych żołnierzy.

Z chwilą utworzenia Wydziału Rolniczego Uniwersytetu w Lublinie został mianowany profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Melioracji i Meteorologii Rolniczej. W 1946 r. przeniósł się do Wrocławia, obejmując Katedrę Melioracji i Inżynierii Rolnej Uniwersytetu i Politechniki. Po wyodrębnieniu Wyższej Szkoły Rolniczej zorganizował Wydział Melioracji Wodnych i został pierwszym dziekanem, zachowując kierownictwo Katedry Melioracji Rolnych i Leśnych.

Prekursorskie badania prowadzone w zakresie melioracji i uprawy torfowisk, drenowania, meteorologii rolniczej, agrohydrologii wyznaczyły nowe kierunki w nauce i praktyce. Wykazał istotne znaczenie technik melioracyjnych w kształtowaniu środowiska i regulowaniu obiegu wody w glebie i w zlewni.

Uznawany jest za ojca polskiej szkoły erozyjnej. Jego obserwacje ruchów gleb wskutek przemarzania doprowadziły do skonstruowania przyrządu pomiarowego, stosowanego później w badaniach polarnych.

W ostatnich latach życia największą jego pasją były zagadnienia dotyczące relacji las–woda. Działalność w tej dziedzinie rozpoczął w połowie lat pięćdziesiątych, wprowadzając wykłady z melioracji leśnych (od 1955 r.) i tworząc w ramach Katedry Zakład Melioracji Leśnych oraz obejmując, w 1957 r., kierownictwo nowo utworzonego Zakładu Gospodarki Wodnej Instytutu Badawczego Leśnictwa. Położył nacisk na podstawowe badania wpływu lasu na poszczególne elementy bilansu wodnego, środowisko geograficzne i gospodarkę rolną. Określał rolę zadrzewień w rolnictwie ograniczających parowanie oraz erozję gleb.

Zasługą jego jest inicjatywa i twórcza inspiracja w zapoczątkowaniu działalności naukowej oraz dydaktycznej z zakresu melioracji leśnych w naszym kraju. Wydał pierwszy polski podręcznik melioracji leśnych.

Profesor był członkiem rzeczywistym PAN oraz m.in. członkiem Komitetu Nauk Leśnych PAN, Rady Naukowej IBL, Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Leśnictwa, Państwowej Rady Ochrony Przyrody i Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Przyrody we Wrocławiu, przewodniczącym Rady Naukowej Karkonoskiego Parku Narodowego. Należał do wielu towarzystw naukowych. W 1962 r. Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu w uznaniu jego wybitnych zasług nadała mu tytuł doktora honoris causa.

Był również znakomitym pedagogiem, wykształcił setki inżynierów oraz był promotorem wielu doktoratów. W uznaniu zasług został udekorowany Orderem Sztandaru Pracy I kl., Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i wielu innymi odznaczeniami.

Odznaczał się nieprzeciętną pracowitością. Był bezinteresownym, serdecznym opiekunem i przyjacielem swych uczniów, cieszącym się z ich osiągnięć bardziej niż z własnych. Lubił pogodną i życzliwą atmosferę, stale podkreślał potrzebę harmonijnego współżycia ludzi. Cechy te zjednały mu ogromny autorytet moralny.

Zmarł 30 maja 1970 r.; spoczywa na cmentarzu Św. Rodziny na Sępolnie.

  • Początek
  • Do góry
  • W dół
  • Koniec